DAVIES, HUMFFREY ('Wmffre Dafydd ab Ifan'; fl. 1600?-64?), Llanbrynmair, bardd

Fe'i disgrifir weithiau yn glochydd ac weithiau'n glerc y plwyf, sef clerc yr eglwys. Un o'r straeon mwyaf adnabyddus amdano yw honno am Wiliam Phylip, yn canu ei 'Cywydd y Bedd' ar ôl ymweld â bedd Wmffre Dafydd ab Ifan; y mae'n bosibl, fodd bynnag, i'r bardd o Lanbrynmair oroesi'r bardd o Ardudwy, a fu farw yn 1669. Yn ei Montgomeryshire worthies , y mae Richard Williams yn dyfynnu'r cofnod hwn o gofrestr eglwys blwyf Llanbrynmair - 6 Humphredus filius D. D. Evan sepultus fuit 8vo die Julii Anno Dom. 1687' eithr yn awgrymu mai cofnod am farw rhyw blentyn sydd yma ac i'r bardd farw cyn 1663. Sylwer, serch hynny, fod ar gael un peth o'i waith sydd yn ymddangos yn perthyn i'r flwyddyn 1664. Dechreuodd ganu tua 1620 i'r Dr. John Davies, Mallwyd. Caneuon crefyddol eu natur ydyw mwyafrif gwaith Wmffre Dafydd - yn gywyddau, englynion, carolau, cerddi, a dyriau. Y mae ganddo un gân a thua 150 o englynion yn erbyn rhyfel.

Awdur

• Menai Williams

Ffynonellau

• Ffoulke Owens, Cerdd-lyfr yr hwn sydd yn cynnwys amryw garolau, a dyrifau o waith amryw awdwyr (Rhydychen 1686)
• Thomas Jones, Carolau a Dyriau Duwiol. Neu goreuon gwaith y prydyddion goreu yng Nghymru (Amwythig 1696)
• Llawysgrif Bangor yng Ngholeg y Gogledd, Bangor 758
• Gwyneddon Manuscript 19
• Cardiff Manuscripts 23, 48, 64, 66, 84
• Additional Manuscripts in the British Museum 14873, 14888, 14890, 14987
• Archifau LlGC: Cwrtmawr MS 17B, Cwrtmawr MS 40B
• Archifau LlGC: Llanstephan MS 42: Poetry of Wmffre Dafydd ab Ifan and others
• Archifau LlGC: Llanstephan MS 66: De Excidio Brittanie
• Archifau LlGC: NLW MS 3038B
• Archifau LlGC: Peniarth MS 153: Barddoniaeth Owen Gruffudd
• Archifau LlGC: Peniarth MS 195: Barddoniaeth
• Archifau LlGC: NLW MS 584B, NLW MS 672D, NLW MS 1244D, NLW MS 1580B, NLW MS 5269B, NLW MS 7191B, NLW MS 10249B, NLW MS 13169B

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20733210

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/