DAVIES, OWEN HUMPHREY ('Eos Llechid '; 1828 - 1898), chwarelwr, cerddor, ac offeiriad

Ganwyd Medi 1828 yng Nghaerffynnon, Llanllechid, Arfon, mab i David Humphreys a Sarah Davies. Dechreuodd astudio llyfrau cerddorol yn ieuanc, a dysgodd ddarllen cerddoriaeth, a meistroli digon o gynghanedd i gyfansoddi anthem yn 17 oed. Yn 1845 aeth i weithio i chwarel y Penrhyn, a bu yno am 17 mlynedd.

Yn 1848 apwyntiwyd ef yn arweinydd côr eglwys Llanllechid. Yn 1859 fe'i penodwyd yn arweinydd y gymdeithas gorawl (corau eglwysi Llanllechid, Llandegai, Glanogwen, a S. Anne) a chanwyd ganddynt ' Y Meseia ' (Handel) a darnau clasurol eraill. Yn 1862 dewiswyd ef yn arweinydd gŵyl gorawl eglwysig Llandaf, ac arweiniodd wyliau 1864, 1867 ac 1871. Arweiniodd hefyd wyliau cerddorol arch-ddiaconiaeth Caerfyrddin ac Abertawe yn 1867. Trwyddedwyd ef yn 1869 yn ddarllenydd lleyg gan yr esgob Campbell, Bangor, i Ysgoldy, Maesygroes. Yn 1870 penodwyd ef yn athro cerddoriaeth yng ngholeg hyfforddiadol Gogledd Cymru, Caernarfon, a bu yn y swydd am wyth mlynedd.

Cyfansoddodd y gantawd ' Gwarchae Harlech,' a nifer o anthemau rhagorol. Enillodd wobrwyon am gyfansoddi yn eisteddfod Bethesda, 1851, 1852, a 1853. Cyhoeddwyd ei anthemau yn Y Cerddor, Greal y Corau, a'r Gyfres Gerddorol. Cyfansoddodd a threfnodd nifer fawr o donau. Ysgrifennodd i'r cylchgronau cerddorol, o 1861 hyd ei farwolaeth, erthyglau gwerthfawr ar gerddoriaeth, ac i'r Haul, 1886 a 1895, hanes bywgraffyddol o gerddorion Cymreig. Yr oedd yn feirniad craff, a gelwid am ei wasanaeth mewn cyfarfodydd llenyddol ac eisteddfodau.

Ar anogaeth y deon Edwards penderfynodd fynd i'r weinidogaeth. Ordeiniwyd ef yn gurad S. Anne yn 1877, Llanberis yn 1878, Pentir 1888, a'r un flwyddyn daeth yn rheithor Rhiw, Llŷn. Yn 1895 derbyniodd fywoliaeth Llechcynfarwy, Môn, lle y bu hyd ei farw, 11 Awst 1898. Claddwyd ef yn Llanberis.

Awdur

• Robert David Griffith, (1877 - 1958)

Ffynonellau

• M. O. Jones, Bywgraffiaeth Cerddorion Cymreig (1890)
• Edward Jones, Rhestr gyda nodiadau byrion, o Enwogion Cymreig o 1700 i 1900 (1908)
• Y Geninen, 1886, 52; 1894, 162
• Y Cerddor, Awst 1901 a Medi 1905
• Greal y Corau cynnwysa geiriadur a grammadeg cerddorol, gwersi ar gynghanedd, ynghyd a darnau detholedig etc. etc. etc., 1861
• Brown a Stratton, British Musical Biography: a dictionary of musical artists, authors and composers, born in Britain and its colonies (Birmingham 1897)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20734079

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/