DAVIES, RICHARD (‘Tafolog’; 1830 - 1904), bardd a beirniad

Mab ydoedd i Edward a Joanna Davies, ganwyd Mai 1830 yn y Dugoed Bach ym mhlwyf Mallwyd, ond pan oedd ef yn ifanc aeth ei deulu i fyw i Gwm Tafolog, ym mhlwyf Cemais, Sir Drefaldwyn. Cafodd ychydig fisoedd o ysgol, a bu'n gweithio yng Nghroesoswallt am ysbaid er mwyn dysgu Saesneg. Gartref ar ffarm ei dad y bu nes priodi yn 1865, a myned i fyw i'r Hirddol ger Penegoes. Bu farw ei wraig yn 1882. Ailbriododd yntau â Saesnes, ac aeth i fyw i'w chartref hi ger Worthen, Sir Amwythig.

Dechreuodd farddoni tua 1850, ac enillodd amryw wobrau mewn eisteddfodau lleol. Ysgrifennodd swm enfawr o farddoniaeth yn ystod ei oes, yn awdlau meithion ar destunau fel ‘Tywyllwch,’ ‘Prydferthwch,’ ‘Rhagluniaeth,’ ‘Hunanaberth,’ ‘Awen,’ a phryddestau ar ‘Ymweliad y Doethion a Bethlehem,’ ‘Gwirionedd,’ ‘Tangnefedd,’ ‘Yr Iachawdwriaeth,’ ‘Tragwyddoldeb.’ Nid oes odid ddim gwerth parhaol yn ei farddoniaeth, a'r hyn a welir ynddi yw'r agwedd bryddestol ac athronyddol ar y mudiad rhamantaidd. Y mae ei ysgrifau yn Y Geninen yn ddiddorol am y ceir ynddynt safbwynt dilynwyr ‘Islwyn’ a'r ‘Bardd Newydd.’

Bu farw 5 Chwefror 1904.

Awdur

• Syr Thomas Parry, (1904 - 1985), Bangor

Ffynonellau

• Gwaith Tafolog, 1909
• Richard Davies, Barddoniaeth a Beirdd , Y Geninen, ii, 48
• Richard Davies, Barddoniaeth: ei natur a'i dyben , Y Geninen, xv, 170

Delweddau

• LlGC: Richard (Tafolog) Davies

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 123578392
• Wikidata: http://www.wikidata.org/entity/Q20734269

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/