EDWARDS, Syr JOHN (1770 - 1850), barwnig ac aelod seneddol

Ganwyd 15 Ionawr 1770, mab John Edwards (bu farw 1789), Greenfields, Machynlleth (Plas Machynlleth). Ymaelododd yng Ngholeg y Frenhines, Rhydychen, ar 8 Rhagfyr 1787. Daeth yn gyrnol ym milisia sir Drefaldwyn, a bu'n uchel siryf Meirionnydd (1805), a Sir Drefaldwyn (1818). Rhwng 1832 a 1841 ymladdodd bedair etholiad seneddol fel Chwig, gan ymdrechu ennill a chadw etholaeth bwrdeisdrefi sir Drefaldwyn rhag y Torïaid, a gwariodd dros £20,000 yn y gwaith. Er y flwyddyn 1728, gan fwrdeisdref Trefaldwyn yn unig yr oedd yr hawl i ddewis aelod dros y fwrdeisdref, ac yr oedd ers amser maith dan ddylanwad teulu Herbert castell Powys. Buasai Edwards ers peth amser yn talu sylw arbennig i fwrdeisdref Machynlleth a ychwanegasid, gyda Llanidloes, y Trallwng, Llanfyllin, a'r Drenewydd, at yr etholaeth o dan y Reform Act, 1832. Yn etholiad 1832, y gyntaf ar ôl i Ddeddf 1832 ddyfod i rym, trechwyd Edwards gan y Tori, David Pugh, Llanerchudol. Anfonwyd petisiwn yn erbyn yr ethol, bu'r mater o dan ystyriaeth pwyllgor yn Nhŷ'r Cyffredin, a dyfarnwyd nad oedd etholiad 1832 yn rheolaidd. Yn yr etholiad a ddilynodd, yn 1833, trechodd Edwards Panton Corbett, Longnor Hall, Tori. Ailetholwyd ef, heb wrthwynebydd, yn 1835; yn 1837 trechodd Panton Corbett am yr ail waith. Yn 1841 trechwyd Edwards gan Hugh Cholmondeley, Vale Royal, Tori. Yn ystod ei dymor fel aelod seneddol bu'n pleidio llywodraeth Grey ac un Melbourne, a chafodd ei wneuthur yn farwnig yn 1838. Disgrifiwyd ef yn 1842 fel 'the first representative of popular opinions in Montgomeryshire boroughs.' Bu farw 19 Ebrill 1850. Priododd ei ferch a'i aeres, yn 1846, ' George Henry Vane, 5ed ardalydd Londonderry wedi hynny.

Awdur

• Yr Athro Glyn Roberts, (1904 - 1962)

Ffynonellau

• W. R. Williams, The parliamentary history of the principality of Wales, from the earliest times to the present day, 1541-1895 (Brecknock 1895), 1551-2
• R. Williams, Montgomeryshire Worthies (1894), 55-7
• Henry James Perry a Jerome William Knapp, Cases of Controverted Elections in the Eleventh Parliament of the United Kingdom; being the first parliament since the passing of acts for the amendment of the represntation of the people, 162
• Bye-Gones, relating to Wales and the Border Counties, 1875, 276-86, 331
• T. J. Hogg, Reports on Certain Boroughs (1837–8), 1837-8, 77-8
• Bulletin of the Board of Celtic Studies, iv, 360
• Old Wales a monthly magazine of antiquities for Wales and the Borders (Talybont Breconshire 1905-1907), iii
• Foster, Alumni Oxonienses: the members of the University of Oxford

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: John Edwards, Barwnig 1af Garth

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q7527751

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/