FRANCIS, JONATHAN (1722/3 - 1801), gweinidog y Bedyddwyr

Penyfai, Morgannwg; ail fab Enoch Francis, Castellnewydd Emlyn. Yn fuan wedi claddu ei dad (Chwefror 1740) aeth i Bontypŵl. Wedi iddo ddechrau pregethu anogwyd ef i fyned i goleg Trosnant. Daeth tua 1743 i gymdogaeth Penyfai a bwriadodd fyned i athrofa Bryste, ond nid aeth. Priododd yn 1744 â merch y Fagwyr, plwyf Llangyfelach, a myned yno i fyw. Er bod Penyfai a'r Fagwyr am ei urddo'n fugail, dewisodd ei urddo ym Mhontypŵl lle'r oedd yn aelod. Bodlonodd gymryd Penyfai a'r Fagwyr yn 1747, a symud o'r Fagwyr ymhen amser i ardal Penyfai. Tua 1788, ymneilltuodd 15 oblegid Arminiaeth ac ymsefydlu yn y Notais, ac ymhen amser aethant yn Undodwyr. Ordeiniwyd ei fab Enoch yn Exeter, a gwnaed dau fab arall, Jonathan a Daniel, yn gynorthwywyr i'w tad. Bu'r tad farw 13 Medi 1801.

Awdur

• Y Parchedig William Joseph Rhys, (1880 - 1967)

Ffynonellau

• David Jones, Hanes y Bedyddwyr yn Neheubarth Cymru (1839), 548-57
• J. T. Griffith, Hanes Eglwys Fedyddiedig Penyfai (1650-1889) (1916)
• J. Rufus Williams, Hanes Athrofeydd y Bedyddwyr yn Sir Fynwy yn nghyd â byr grybwylliad am athrofeydd Hwlffordd a Llangollen (Aberdâr 1863), 12

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20733689

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/