GRIFFITHS, GRIFFITH PENNAR (1860 - 1918), gweinidog Annibynnol

Ganwyd yn Aberdâr, Morgannwg. Cylchoedd ei addysg gynnar oedd yr ysgol Sul, y cyrddau llenyddol, a'r eisteddfodau. Aeth i'r gwaith glo yn ifanc, gan ymroddi'n ddiarbed yn ei oriau hamdden i'w ddiwyllio ei hun, yn arbennig drwy farddoni a llenydda.

Dechreuodd bregethu yn Ebenezer, Trecynon, Aberdâr, yn 1881. Aeth i ysgol yr Hen Dŷ Cwrdd, Trecynon (o dan Rees Jenkin Jones), gan fwriadu mynd i un o golegau'r enwad, eithr ymyrrodd amgylchiadau â'i drefniant. Ordeiniwyd ef ym Merthyr Vale, Morgannwg, 1884. Symudodd i Bentre Esyllt, ger Abertawe, yn 1887, ac yno y treuliodd weddill ei oes. Enillodd safle fel pregethwr huawdl yn gynnar; yr oedd ganddo lais clochaidd a pharabl rhydd. Yr oedd yn yr olyniaeth areithyddol fel pregethwr.

Am rai blynyddoedd barddonai lawer ond llenyddai fwy. Ei brif weithiau yw Cofiant Watcyn Wyn, Hanes y Cenhadon Cymreig, a llawlyfrau ar Yr Actau a Blodau Cudd ar gyfer ysgolion Sul yr Annibynwyr. Beirniadai ac arweiniai mewn eisteddfodau yn aml; yr oedd yn fawr ei feistrolaeth ar gynulleidfa.

Bu farw 29 Rhagfyr 1918 a chladdwyd ef ym mynwent y Mynydd-bach.

Awdur

• Y Parchedig John Dyfnallt Owen, (1873 - 1956)

Ffynonellau

• Y Dysgedydd, Ionawr 1919
• Y Tyst, Ionawr 1919
• The Druid, 1 Chwefror 1919

Gweithiau

• Watkin Hezekiah Williams, David Onllwyn Brace, Pennar Griffiths, Byr-gofiant i'r diweddar Barch. T. Penry Evans, Pontardulais (1890)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20733099

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/