JONES, REES JENKIN (1835 - 1924), pregethwr, ysgolfeistr, hanesydd, emynydd

Ganwyd 17 Medi 1835, mab hynaf John Jones (1802 - 1863), Aberdâr. O du ei fam hanoedd o Jones iaid Llwynrhys, arloeswyr Anghydffurfiaeth yng Ngheredigion. Addysgwyd yn ysgol ei dad, Coleg Presbyteraidd Caerfyrddin (1855-9), Prifysgol Glasgow (1859-62); graddiodd yn M.A., 1863. Cymerth le ei dad (bu farw 19 Rhagfyr 1863) yn yr ysgol a'r pulpud, ac yn Ionawr 1864 derbyniodd alwad unfrydol yr eglwys. Bu'n weinidog o 1864 hyd 1872, pryd yr ymddiswyddodd oherwydd diffyg iechyd, ond ni bu'n segur. Bu'n golygu Yr Ymofynydd o 1873 hyd 1879, yn aelod o'r bwrdd ysgol (1874), yn athro yn y clasuron (ac yn gweithredu fel prifathro) yn y Coleg Presbyteraidd, Caerfyrddin (1876). Yn ei ddosbarth yr oedd ' Watcyn Wyn ' ac E. Griffith Jones. Yn 1879 ailgydiodd yn ei hen ddyletswyddau ym mhulpud yr Hen Dŷ Cwrdd a'r Trecynon Seminary (yn iaith y werin ' Ysgol Jones'). Ymhlith ei fyfyrwyr bu (Syr) T. Marchant Williams, Pennar Griffiths, a T. Botting. Ymddeolodd o'r weinidogaeth yn 1909. Priododd Anne (bu farw 7 Mawrth 1899), merch Evan Griffith, The Poplars, Aberdâr, a bu iddynt bump o blant. Golygodd Yr Ymofynydd (yr ail waith) o 1881 hyd 1887. Cyhoeddodd Emynau Mawl a Gweddi, 1878, Emynau ac Odlau, 1895 (y rhan fwyaf yn gyfieithiadau o'i eiddo), Unitarian Students, 1796-1901, 1901, ysgrif yn Encyclopaedia of Education ar ' Davis Castell Hywel and his school,' ysgrifau yn D.N.B., a mwy nag 20 o draethodau ar destunau diwinyddol. Ysgrifennai yn gyson i'r Wasg, yn bennaf ar faterion hanesyddol; gweler Yr Ymofynydd, Y Geninen, Cymru (O.M.E.), Cyfaill yr Aelwyd , Unitarian Transactions, gwasg leol Aberdâr a'r cylch. Dynodir ei gynhyrchion gan amlaf gan R.J.J., S.N.S., T.C.U. Gadawodd ei lawysgrifau i Lyfrgell Caerdydd a Llyfrgell Genedlaethol Cymru. Bu farw 15 Hydref 1924.

Awdur

• Y Parchedig John David Jones, (1898 - 1959)

Ffynonellau

• Yr Ymofynnydd, 1894, 73
• The Christian Life, 25 Hydref a 8 Tachwedd 1924
• Yr Ymofynnydd, 1924 178
• The Unitarian Students at the Presbyterian College, Carmarthen … 1796–1901 (1901), 66
• E. Pan Jones, Oriel Coleg Presbyteraidd, Caerfyrddin: yn cynwys hanes yr holl fyfyrwyr fu yn y coleg o 1796 hyd 1899 (Merthyr Tydfil 1909), 85

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20734202

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/