JONES, JOHN (1802 - 1863), gweinidog Undodaidd ac ysgolfeistr

Ganwyd 20 Gorffennaf 1802 ym Mhantlluest, Llanarth, Ceredigion. Fe'i haddysgwyd yn ysgol Davis Castellhywel a Choleg Caerfyrddin (1825-7). Yn 1831 agorodd ysgol yng Nghribin mewn cysylltiad â'r Parch. Rees Davies. Yn ystod yr amser hwn pregethai yn achlysurol ym Mhantydefaid. Yn Chwefror 1833 ymsefydlodd yn weinidog ar Hen Dŷ Cwrdd Aberdâr, gan agor ysgol ramadeg ar Heol y Felin. Priododd Anne Rees o Gilgellisaf ger Llanbedr Pont Steffan, a'u mab oedd Rees Jenkin Jones, Aberdâr. Yr oedd yn ieithydd medrus mewn Groeg, Lladin, a Chymraeg, a bu ei ysgol yn enwog am ddwy genhedlaeth. Nid yw'n annhebyg nad ef oedd y cyntaf i feddwl am gylchgrawn misol i'w enwad, a hynny mor fore â 1835. Disgybl Dr. Priestley ydoedd, ac yr oedd yn gwbl groes i ryfel. Cyhoeddodd Llythyr ar y Drindod, 1834; Llyfr Ysgol Sul, 1839; Edifeirwch Gwely Angeu, 1836; Galwad ar Ieuenctyd i droi at Dduw, 1840; Pechod yn erbyn yr Ysbryd Glan, 1846; (gol.) Crwth Dyffryn Clettwr (' Amnon '), 1848; Traethawd y Sabbathau, 1859; Chwech o Bregethau, 1865; a Casgliad o Salmau a Hymnau, 1857. Bu farw 19 Rhagfyr 1863. Brawd iddo oedd Rees Jones, (1797 - 1844).

Awdur

• Y Parchedig Thomas Oswald Williams, (1888 - 1965)

Ffynonellau

• Yr Ymofynnydd, 1851, 198; 1879, 270
• Christian Reformer, 1852, 617
• Yr Athraw, Mehefin 1867, 121-5
• The Unitarian Students at the Presbyterian College, Carmarthen … 1796–1901 (1901), 30
• E. Pan Jones, Oriel Coleg Presbyteraidd, Caerfyrddin: yn cynwys hanes yr holl fyfyrwyr fu yn y coleg o 1796 hyd 1899 (Merthyr Tydfil 1909), 44

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20733504

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/