JONES, REES ('Amnon '; 1797 - 1844)

Ganwyd yn Nhalgarreg 8 Hydref 1797; yr oedd yn frawd hyn i John Jones (1802 - 1863). Collodd ei dad ac yntau yn 12 oed. Bu yn ysgol Davis Castellhywel a medrai Ladin, ond oherwydd amgylchiadau teuluaidd fe'i tynnwyd o'r ysgol, ac amaethwr a fu drwy'i oes. Priododd, yn ifanc, Mary, merch Nantyrymenyn, ac ymaelododd ym Mhantydefaid. Collodd ei briod ymhen naw mlynedd, ac yn 1828 priododd eilwaith. Bu farw 15 Chwefror 1844 yn 46 mlwydd oed, a chladdwyd ef ym mynwent Pantydefaid. Erys ei goffa yn fyw fel awdur Crwth Dyffryn Clettwr, 1848. Cyfansoddai yn y mesurau caeth a rhydd, a dengys ei ganeuon feddwl blaengar. A chofio iddo adael yr ysgol cyn ei fod yn 15 oed, dengys y Crwth addewid fawr. Y mae llawer o'i ganeuon hyd heddiw ar dafod ardal, a chofir am ' Politics Pegy,' ' Fy Nhadcu,' ' Awdl Gofiant Beirdd Ceredigion,' ' Ymddiddan rhwng David Lloyd a Sara Gwaralltyryn,' ac y mae tinc heddiw yn ei gân, Cwyn Gweithdai y Tlodion.' Gwnaeth fwy, hwyrach, drwy ei ganeuon nag odid neb i ddeffro meddwl ardal â'i gadw yn rhyddfrydig.

Awdur

• Y Parchedig Thomas Oswald Williams, (1888 - 1965)

Ffynonellau

• Crwth Dyffryn Cletwr sef, gwaith barddonol y diweddar Rees Jones, Pwllffein, Llandyssul, Ceredigion
• Seren Gomer, Mai 1843
• Hanes Plwyf Llandyssul (1896), 169-72

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Rees Jones

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 63794746
• Wikidata: Q18535727

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/