GRUFFUDD ap GWRGENAU, bardd

Nid erys o'i waith ond (1) awdl farwnad i'r tywysog Gruffudd ab Cynan ap Owain Gwynedd, a fu farw (1200) yn fynach yn abaty Aberconwy, a (2) cadwyn o englynion yn datgan hiraeth y bardd ar ôl rhai o'i gymdeithion. Y mae'r awdl yn gwbl arbennig ymhlith y marwnadau i'r tywysogion am mai ail le a roddir i achau a gyrfa a haelioni'r gwrthrych. Nid syniadau'r canu arwrol sydd ynddi'n bennaf, ond homili fanwl yn null yr Eglwys a'r fynachlog ar freuder ac oferedd oes dyn, a phwysigrwydd cymod â Duw. Ceir llinellau coeth, dwys, a chynnil, sy'n glynu yn y cof. Y mae'r englynion i gymdeithion coll y bardd, a gyferchir bob yn un wrth eu henwau, yn debyg iawn yn eu hawyrgylch a'u celfyddyd i gyfresi adnabyddus gan R. Williams Parry ar achlysuron cyffelyb.

Awdur

• David Myrddin Lloyd, (1909 - 1981)

Ffynonellau

• Archifau LlGC: NLW MS 6680B: Llawysgrif Hendregadredd, 24b, 25a, 76a
• The Myvyrian archaiology of Wales (Denbigh 1870), 256-7

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Gruffudd ap Gwrgenau

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q13128801

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/