HARRIS, THOMAS (1705 - 1782)

Ail fab Howel a Susannah Harris, Trefeca, a brawd i Howel a Joseph Harris. Bedyddiwyd yn Nhalgarth 6 Ionawr 1705. Aeth i Bath yn 1728, ac yn 1729 i Lundain, ar y cychwyn yn deiliwr gyda'i ewythr Solomon Powell ac wedyn ar ei gyfrifoldeb ef ei hunan.

Bu gryn 40 mlynedd yn Llundain; ar waethaf anffodion ar y dechrau, gwnaeth arian dirfawr gan werthu dillad i'r fyddin. Yn 1768 yr oedd yn siryf Brycheiniog, a phrynodd stadau Trefeca a Thregunter; adnewyddodd blasty Tregunter yn 1770. Afreolaidd fu ei fuchedd yn Llundain, roedd yn briod, ond ni wyddys pwy oedd ei wraig, na pha bryd y bu hi farw, ac yr oedd ganddo o leiaf dri phlentyn. O'r rhain, ymunodd merch, Elizabeth Robinson, â phobl Trefeca pan oedd hi'n byw yn Nhregunter, ac y mae mab, Thomas Robinson, dyn meddw a thaeogaidd, yn hysbys fel priod yr actores enwog Mary Darby ('Perdita ' - y mae ysgrif arni yn y D.N.B.); yn nhy Trefeca y ganed eu merch, a fedyddiwyd yn Nhalgarth 25 Hydref 1774. Rhydd Mrs. Robinson ('Perdita') inni ddisgrifiad didderbyn-wyneb o deithi ei thad-yng-nghyfraith yn ei hunangofiant Memoirs of the late Mrs. Robinson written by herself (1803). Ni wnaeth ef fawr ddim drosti, gan adael ei eiddo i'w nith, merch ei frawd Joseph.

Bu Thomas Harris farw 23 Medi 1782. Y mae llythyrau a basiodd rhyngddo a'i frawd Howel yng nghasgliad Trefeca yn Ll.G.C.

Awdur

• Yr Athro Emeritus Robert Thomas Jenkins, (1881 - 1969)

Ffynonellau

• M. H. Jones, The Trevecka Letters, or the unpublished MSS. correspondence of Howell Harris and his contemporaries (1932), 48-51, hefyd yn Cylchgrawn Cymdeithas Hanes y Methodistiaid Calfinaidd, 81-5, a'r cyfeiriadau pellach yno
• R. T. Jenkins, Yng nghysgod Trefeca: Ysgrifau ar hanes crefydd a chymdeithas yng Nghymru yn y ddeunawfed ganrif (Caernarfon 1968)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20734457

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/