HUGHES, GRIFFITH (1775 - 1839), gweinidog Annibynnol

Ganwyd yn Pengwaun, Cwmifor, plwyf Llandeilo, Sir Gaerfyrddin. Prentisiwyd ef yn y grefft o gylchwr gydag Evan Rhydderch, Llansadwrn, tad Nani Jones, Crugybar, a chymeriad amlwg gyda chrefydd yn y cylch. Yr oedd ei feistr, fel ei fam, yn aelod yng Nghrugybar, lle y derbyniwyd yntau yn aelod. Daeth i amlygrwydd mawr fel gweddïwr yn y cyrddau ar hyd y tai. Ar gymhelliad Isaac Price, Llanwrtyd, a wyliai dros yr achos yng Nghrugybar, dechreuodd bregethu; aeth y gair ar led am ei ddawn pregethu eithriadol. Pregethai yn Rhydybont pryd y torrwyd y newydd ar ganol yr oedfa fod y Ffrancwyr wedi glanio yn Abergwaun (1797). Derbyniodd alwad i'r Groeswen ac urddwyd ef 22 Chwefror 1797. Yno y treuliodd ei oes weinidogaethol i gyd ac y bu farw 20 Gorffennaf 1839. Llafuriodd yn ddiarbed. Yn ei ddyddiau ef y daeth y Groeswen yn fam llawer achos newydd ac yn ganolfan ysbrydol y cymdogaethau. Mynych y teithiai i swcro'r preiddiau bychain o Ferthyr i Gaerdydd ac o Fedwas hyd yr Efail Isaf.

Awdur

• Y Parchedig John Dyfnallt Owen, (1873 - 1956)

Ffynonellau

• Hanes Eglwysi Annibynnol Cymru, ii, 377, 382-8
• Josiah Thomas Jones, Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru (Aberdâr 1867-70), i, 537-40
• Y Tadau Anibynnol (Caernarfon 1898–1900), vi

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20733092

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/