HUGHES, JANE (Deborah Maldwyn; 1811 - 1878), emynyddes

Yn ôl copi John Hughes o lyfr bedyddiadau Capel Uchaf Pontrobert (yng nghasgliad llawysgrifau D. Teifigar Davies yn Ll.G.C.) ymddengys mai trydydd plentyn (a thrydedd ferch) y Parch. John Hughes (1775 - 1854), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ym Mhontrobert a Ruth (Evans) ei briod oedd Jane Hughes, ac iddi gael ei geni ar 25 Mehefin a'i bedyddio ar 2 Gorffennaf 1811 gan Evan Griffiths, Meifod, a oedd newydd ei ordeinio ym Mehefin 1811 yn y Bala. Bu farw ym Mhorthmadog, 26 Ebrill 1878.

Dengys ei gweithiau cyhoeddedig ei bod yn weithgar yn cyfansoddi llyfrau o 1846 hyd 1877. Emynau a barddoniaeth grefyddol arall ydyw prif gynnwys ei gweithiau. Er ei bod yn amlwg bod Jane Hughes yn meddu ar deimladau wir grefyddol, nid oes ond ychydig o'i hemynau y gellir dweud amdanynt eu bod yn gyfansoddiadau llwyddianus. Y mae y rhan fwyaf ohonynt mewn mesur sydd yn rhy hir a thrwm i fod yn addas at ganu cynulleidfaol. Ysgrifennodd tua 15 o weithiau - llyfrynnau bychain 16mo o ryw 20 tudalen yr un ar gyfartal. Y prif rai, efallai, ydyw Llyfr Hymnau (Caerfyrddin, 1846), Galargan am y diweddar Barch. Henry Rees, Liverpool (Caerfyrddin, 1869), Yr Epha lawn o ymborth ysprydol i bererinion Seion (Caernarfon, 1877), Telyn y Cristion (Caernarfon, 1877), Penillion ar enwau a swyddau Iesu Grist (Caerfyrddin, d.d.), a Cwyn a chysur y credadyn (Pontfaen, 1889).

Awduron

• John James Jones, (1892 - 1957)
• Dr E. Wyn James

Ffynonellau

• NLW MS 9260A
• ei gweithiau cyhoeddedig
• Cymru (O.M.E.), Cyfrol i, t.13, t.58; Cyfrol xx, Cymruesau'r Ganrif, t.14, Jane Hughes, Pontrobert, t.187-8; Cyfrol xli, Hen Garolau: Myfyrdod y Cystuddiedig, tt.267-8; Cyfrol xlvi, Rhwng dwy erthygl124; Cyfrol liii, Daniel Davies, Ton, t.23; Cyfrol lvi, Emynyddesau Sir Drefaldwyn, t.113 (gyda llun)

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Jane Hughes

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q13129299

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/