JONES, JOHN (1772 - 1837), bargyfreithiwr, cyfieithydd, a hanesydd

Ganwyd yn Derwydd, ger Llandebie, 17 Awst 1772. Er bod ei addysg gynnar yn ddigon prin dywedir iddo ymgyfarwyddo â'r clasuron. Bu'n athro yn Wimbledon am gyfnod, a chael (Syr) Robert Peel yn un o'i ddisgyblion. Astudiodd wedi hynny yn yr Almaen, a chael gradd LL.D. ym Mhrifysgol Jena. Ar ôl dychwelyd i Brydain ymrodd i'r gyfraith, daeth yn fargyfreithiwr, ac aeth ar gylchdaith Rhydychen a Deheudir Cymru. Yr oedd yn llwyddiannus iawn am gyfnod ond, wrth amdiffyn rhyw berson tlawd, beirniadodd weinyddwyr y gyfraith nes eu digio'n fawr. O ganlyniad fe'i cafodd ei hun yn ddiwaith; bu farw'n dlawd yn St. James's Street, Islington, ar 28 Medi 1837.

Yr oedd yn ysgolhaig da mewn Groeg; darllenasai'n eang ymhlith hanes y gwledydd mewn llawysgrifau, ond amharodd ei ragfarnau cryfion ar ei werth fel hanesydd. Cynnwys ei waith cyhoeddedig (a) Translation from the Danish of Dr. Bugge's Travels in the French Republic, 1801; (b) Y Cyfammod Newydd, yn cynnuys cyfieithiad cyffredinol y Pedair Efengyl … 1812 (priodolir hwn yn anghywir weithiau i'r Parch. J. Jones 1766? - 1827); (c) De Libellis Famosis; or the Law of Libel, 1812; (ch) History of Wales, 1824; Cafwyd copi diwygiedig o (c) ymhlith ei bapurau wedi ei farw. Gadawodd hefyd mewn llawysgrif waith ar enwogion Cymru o amser Caswallon hyd ei gyfnod ef ('The Worthies of Wales … from Cassivelaunus to the present time'). Ymddangosodd llythyr ganddo ar Fadog, darganfyddwr honedig America, yn y Monthly Magazine yn 1819.

Awdur

• Ray Looker

Ffynonellau

• Oxford Dictionary of National Biography
• T. R. Roberts, Eminent Welshmen: a short biographical dictionary of Welshmen... from the earliest times to the present (1908)
• The Gentleman's Magazine, 1837, ii, 323
• Notable Welshmen (1700–1900) (1908)
• T. R. Roberts, Eminent Welshmen: a short biographical dictionary of Welshmen... from the earliest times to the present (1908)
• Josiah Thomas Jones, Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru (Aberdâr 1867-70), ii, 89
• Y Cymmrodor, 1951, 95-6

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: John Jones (1772-1837)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20738106

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/