JONES, WILLIAM ('Ehedydd Iâl '; 1815 - 1899), ffermwr a bardd

Ganwyd 15 Awst 1815 yn Cefn Deulin, Derwen, sir Ddinbych. Ni chafodd ysgol o gwbl. Aeth tua 9 oed yn 'hogyn' i'r Llwyn Isaf, ac oddi yno at John Davies, Plas-yn-nerwen, lle y ' byddai yr hen ŵr a minnau yn prydyddu ei hochr hi.' Oddi yno aeth i'r Hendre, Gwyddelwern, lle y cafodd gopi o ramadeg ' Bardd Nantglyn,' ac ar ôl bod saith neu wyth mlynedd yma aeth i Lanelidan, yn hwsmon at Mrs. Davies, Rhydmarchogion. Yma y cyfansoddodd y pennill enwog sy'n dechrau ' Er nad yw'm cnawd ond gwellt '; disgrifia yn ' Adgofion fy Mywyd ' sut y cyfansoddodd ef. O Rydmarchogion aeth i'r Green Parc, Llandegla. Bu'n cadw Melin y Mwynglawdd am dair blynedd. Yna aeth i Dafarn-y-Gath, tafarn a ffermdy ryw filltir o bentref Llandegla; yma y bu yn ffermwr ac yn dafarnwr anfodlon, ond ymhen wyth mlynedd ar ôl hyn trowyd y dafarn yn ffermdy. Yma y bu tan ei farwolaeth, 15 Chwefror 1899. Cyhoeddwyd ei waith yn 1898 : Blodau Iâl, sef Cynyrchion Barddonol William Jones (Ehedydd Iâl), Wedi Eu Casglu a'u Trefnu gan y Parch. John Felix.

Awdur

• David Gwenallt Jones, (1899 - 1968)

Ffynonellau

• 'Adgofion Fy Mywyd' yn Blodau Iâl sef cynyrchion barddonol William Jones (Ehedydd Iâl) (Treffynnon 1898)
• Evan Isaac, Prif Emynwyr Cymru (1925), 1925
• 'Ehedydd Ial trwy Lygaid Plentyn,' gan E. Tegla Davies, yn Cymru (O.M.E.), 1918
• [ Y Geninen (Gŵyl Dewi), 1905, 69
• Bye-Gones, relating to Wales and the Border Counties, 1899, 45]

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: William Jones

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q18535731

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/