LEWES, ERASMUS (1663?-1745), clerigwr

Y chweched a'r ieuengaf o feibion Capten John Lewes (isod), Gernos, plwyf Llangunllo ('Llanvayer ' yn ôl Foster, Alumni Oxonienses), Sir Aberteifi. Ymaelododd yng Ngholeg Iesu, Rhydychen, 22 Chwefror 1683/4, yn 20 oed, gan raddio yn 1688. Ar 16 Mehefin 1692 daeth yn ficer Roch, ac ar 5 Mawrth 1694 yn ficer Brawdy - y ddwy fywoliaeth hyn yn Sir Benfro. Yn 1695 daeth yn rheithor Betws Bledrws ac yn ficer Llanbedr-Pont-Steffan. Y mae S. R. Meyrick (The History and Antiquities of the County of Cardigan) yn argraffu'r geiriau sydd ar dabled coffa iddo yn eglwys Llanbedr-pont-Steffan; dywedir yno iddo farw 19 Chwefror 1744/5 yn 82 oed. Yn NLW MS 510A ceir pregethau Saesneg yn ei lawysgrifen, rhai ohonynt wedi eu hysgrifennu yn 1693; yn NLW MS 744A y mae nodiadau cyffredinol ganddo yn Saesneg ac yn Lladin.

Y mae ei dad, JOHN LEWES, yn haeddu ei goffâu am mai 'wrth Arch y Parchedig Capten Lewes o'r Gernos ' yr ymgymerth Moses Williams â'r gwaith o gyfieithu Companion to the Altar (Vickers) yn Gymraeg. Argraffwyd y gwaith yn Llundain yn 1715 o dan y teitl Cydymmaith i'r Allor, Yn dangos, Anian ac Angen-rhndrwydd Ymbaratoad Sacrafennaidd, Modd y derbynniom y Cymmun Bendigedig yn Deilwng.

Awdur

• Syr William Llewelyn Davies, (1887 - 1952)

Ffynonellau

• At y ffynonellau a enwyd ychwaneger
• Archifau LlGC: NLW MS 1626C
• West Wales Historical Records (1910–29), iii, 265-6
• Foster, Mynegai i 'Composition Books' yr esgobion yn y P.R.O. Y mae'r mynegai gwreiddiol yntau yn y P.R.O., ond y mae copïau ar gael, e.e. yn NLW MSS 1626–7C. Cyhoeddwyd rhan o'r mynegai, am y cyfnod 1800–40, yn Index Ecclesiasticus, 1890
• Ifano Jones, A history of printing and printers in Wales to 1810, and of successive and related printers to 1923 (Cardiff 1925), 36

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q5384966

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/