MILLS, HENRY (1757-1820), arloeswr gyda chanu cynulleidfaol yng Nghymru

Ganwyd yn 1757 yn amaethdy Tanrallt, gerllaw Llanidloes. Pan oedd yn ddyn ieuanc tynnodd ei lais sylw Thomas Charles o'r Bala pan oedd hwnnw ar ymweliad â Bethel, capel y Methodistiaid Calfinaidd, Llanidloes - ymunodd Mills â'r Methodistiaid Calfinaidd yn 1780 - ac ar awgrym Charles rhoes y cyfarfod misol ofal canu cynulleidfaol Methodistiaid yr ardal ar ysgwyddau Mills, serch fod newydd-deb y syniad, ieuenctid Mills, a'i fod yn abl i ganu dau neu dri o offerynnau cerdd, yn rhwystr yng ngolwg rhai o'r blaenoriaid mwyaf llym a chul. Bu'n briod ddwywaith. Meibion o'i briodas gyntaf oedd (1) Edward Mills, tad John Mills ac Edward Mills; (2) James Mills. Mab o'r ail briodas oedd Richard Mills. Bu HENRY MILLS farw 28 Awst 1820.

Parhawyd ei waith cerddorol gan ei fab JAMES MILLS (1790 - 1844); ganwyd yn 1790 ym Melin-y-wern, gerllaw Llanidloes. Cafodd ei alluoedd cerddorol ef gyfle da yn y gymdeithas gerddorol a sefydlwyd yn Bethel yn 1834 gyda'r amcan o wella safon caniadaeth gynulleidfaol; cyfarfyddai'r gymdeithas ar y Suliau, ac yr oedd yn perthyn iddi hefyd ddosbarth-noson-waith lle y dysgid elfennau cerddoriaeth gan tua 60 neu 70 o bobl ieuanc. Cyfansoddodd JAMES MILLS lawer o anthemau a thonau - gweler Y Cerddor Eglwysig a Caniadau Seion - a chadwodd ei dôn a elwir ' Hosannah ' ei lle mewn casgliadau diweddarach. Bu farw yn y flwyddyn 1844.

Awdur

• Prifathro Gwilym Prichard Ambrose

Ffynonellau

• R. Mills and N. Cynhafal Jones, Buchdraeth y Parch. John Mills. F.R.G.S., M.R.A.S … (Aberdâr 1881)
• Y Traethodydd, 1901, 1903
• M. O. Jones, Bywgraffiaeth Cerddorion Cymreig (1890)
• T. R. Roberts, Eminent Welshmen: a short biographical dictionary of Welshmen... from the earliest times to the present (1908)
• Y Cerddor, Rhagfyr 1890

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20733153

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/