MORRIS, EBENEZER (1769 - 1825), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd

Ganwyd yn yr Henbant, Lledrod, Sir Aberteifi, yn 1769, yn fab hynaf yr enwog David Morris a Mary ei briod. Symudodd gyda'i dad i blwyf Tredreyr yn 1774, a chafodd ychydig addysg mewn ysgol a gedwid gan Daniel Davies, curad y plwyf. Aeth i gadw ysgol yn Nhrecastell, Brycheiniog, c. 1786, a chafodd argyhoeddiad ysbrydol yno dan weinidogaeth y cynghorwr Methodistaidd Dafydd William Rhys. Ymunodd â'r seiat Fethodistaidd yn Nhrecastell a dechreuodd bregethu c. 1788. Dychwelodd i'w gynefin, ac ar farwolaeth ei dad yn 1791 ymgymerodd â bugeilio'r praidd Methodistaidd yn Nhŵrgwyn a'r ardaloedd o gwmpas. Priododd, 1792, Mary Jones o'r Dinas, Betws Ifan, ac o'i' chynhysgaeth hi y cododd gartref newydd ym Mlaen-y-wern, lle y bu'n byw o 1804 hyd ddiwedd ei oes. Bu farw 15 Awst 1825, a chladdwyd ef yn ymyl ei dad. Cyfrifid ef yn un o'r pregethwyr grymusaf ymhlith Methodistiaid ei gyfnod, a gadawodd ei weinidogaeth argraff annileadwy ar ei wrandawyr. Edrychid arno hefyd fel arweinydd diogel yn sasiynau'r Methodistiaid. Cymerth ran flaenllaw ym mudiad yr ordeinio ymhlith y Methodistiaid, ac ordeiniwyd ef gyda'r fintai gyntaf yn sasiwn Llandeilo Fawr yn 1811. Yr oedd yn un o lunwyr Cyffes Ffydd y Methodistiaid yn 1823.

Awdur

• Y Parchedig Gomer Morgan Roberts, (1904 - 1993)

Ffynonellau

• Y Drysorfa, 1832, 289-93
• Methodistiaeth Cymru (1851–6), iii, 91-103
• Y Gwyddoniadur Cymreig (1889–96), vii, 557
• J. Morgan Jones a W. Morgan, Y Tadau Methodistaidd (1895-1897), ii, 338-73
• Benjamin Williams (Gwynionydd), Enwogion Ceredigion (1869), 183

Gweithiau

• Ebenezer Morris, Crynodeb o dair o bregethau a bregethwyd yn nghymanfaoedd y Bala, Gan y diweddar Barch. Ebenezer Morris, Sir Aberteifi: yr hwn a fu farw Awst 15, 1825, yn 56 flwyddyn o'i oed (Dinbych 1825)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20732913

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/