MORRIS, WILLIAM (circa 1816? - 1886), cyhoeddwr llyfrau a chylchgronau Eglwysig ac argraffydd

Yn ôl Cyfrifiad 1851 trigai yn 47 High Street, Holywell. Disgrifia'i hun fel llyfrwerthwr 35 oed yn cyflogi chwe gweithiwr.

Ef oedd cyhoeddwr Yr Eglwysydd o'r cychwyn yn 1847, yn Nhreffynnon hyd 1860, ac ar ôl hynny parhaodd i gyhoeddi'r misolyn hwn yn Ninbych. Bu hefyd yn cyhoeddi 'r Cymro, wythnosolyn Eglwysig a Cheidwadol, yn y ddwy dref uchod. Ef hefyd a ysgrifennai lawer o gynnwys y ddau gyhoeddiad hyn. Yr oedd hefyd yn llyfrwerthydd ac yn siaradwr rhugl yn y ddwy iaith. Yn Ninbych, lle bu fyw o 1860 ymlaen, daeth yn aelod o'r cyngor trefol, yn ustus heddwch, ac yn bostfeistr, heblaw parhau'n argraffydd, cyhoeddwr, a llyfrwerthydd.

Bu'n briod ddwywaith, a chafodd dri o feibion ac un ferch. Ei fab hynaf oedd y canon W. Morris, caplan i ddug Westminster yn Eaton Hall, sir Gaer; ei ail fab oedd y canon Rupert Hugh Morris (1843 - 1918), a fu'n olygydd Archæologia Cambrensis

Bu farw ar ôl hir waeledd ar 8 Hydref 1886 yn ei gartref, ' Gwilymfod,' a'i gladdu ym mynwent yr Eglwys Wen, Dinbych. (Anghywir yw'r adroddiad yn Y Faner iddo fyw 40 mlynedd yn Ninbych; ac yn ôl yr un adroddiad yr oedd yn 85 yn marw. Yn ôl Bye-Gones, 74 oedd ei oed.)

Awdur

• David Myrddin Lloyd, (1909 - 1981)

Ffynonellau

• Bye-Gones, relating to Wales and the Border Counties, 1386, 145
• Baner ac Amserau Cymru, 9 Hydref 1886
• Yr Haul, Tachwedd 1886
• H. Blackwell, NLW MSS 9251-9277A: A Dictionary of Welsh Biography
• T. M. Jones, Llenyddiaeth fy Ngwlad: sef hanes y newyddiadur a'r cylchgrawn Cymreig yn Nghymru, America, ac Awstralia, yn nghyd a'u dylanwad ar fywyd cenedl y Cymry (Treffynnon 1893)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20821453

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/