PHILLIPS, JAMES (1847 - 1907), hanesydd sir Benfro

Ganwyd 26 Mawrth 1847 yn Hwlffordd. Crynwyr oedd tylwyth ei dad, James Phillips, gwerthwr nwyddau haearn a maer y dref yn 1871. Addysgwyd ef mewn ysgol breifat ar S. Thomas's Green yn Hwlffordd, ac er bod atal dweud arno daeth yn bregethwr cynorthwyol gyda'r Wesleaid. Yn ddiweddar yn ei oes aeth i goleg yr Annibynwyr ym Mryste (dywed T. Witton Davies iddo fod dan ei addysg yntau yng ngholeg y Bedyddwyr yn Hwlffordd), ac yn 1889 fe'i hordeiniwyd yn weinidog y Tabernacl, eglwys yr Annibynwyr yn Little Haven, Sir Benfro, lle y bu'n gwasnaethu hyd ei farw yn ei gartref yn Hwlffordd ar 20 Tachwedd 1907. Rhyddfrydwr ydoedd, ac ymddiddorai mewn addysg leol. Bu'n gadeirydd Bwrdd Ysgol Hwlffordd, ac ar ôl 1903 yn gadeirydd rheolwyr yr ysgolion. Yr oedd yn un o lywodraethwyr yr ysgol ramadeg ac yn is-gadeirydd ysgol uwchradd Tasker. Yr oedd hefyd yn aelod o bwyllgor addysg sir Benfro o'r cychwyn ac yn henadur o'r cyngor sir. Fel awdur The History of Pembrokeshire, a gyhoeddwyd yn 1909 ar ôl ei farw, yr adwaenir ef orau. Ysgrifennodd nifer o erthyglau ar hanes Hwlffordd, yn bennaf yn ystod oes Elisabeth (Archæologia Cambrensis, 1895, 81-95; 1896, 193-211; 1897, 41-4, 308-23; 1898, 298-311; 1899, 269-82; 1904, 253-74), ac ar gofrestri plwyf Eglwys Fair, Hwlffordd (Archæologia Cambrensis, 1902, 115-27; 1903, 298-318; 1905, 38-61).

Awdur

• Dr Bertie George Charles, (1908 - 2000)

Ffynonellau

• The Congregational Year Book, 1908, 193-4
• Pembrokeshire County Guardian, 22 a 29 Tachwedd 1907
• South Wales Daily News, 22 Tachwedd 1907

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20748843

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/