ROBERTS, JOHN (1807 - 1876), cerddor

Ganwyd 30 Mawrth 1807 yn Henllan, ger Dinbych, mab Aaron a Jane Roberts. Addysgwyd ef yn ysgol y pentref hyd yn 13 oed, a dwy flynedd wedi hynny gan y Parch. Thomas Jones, gweinidog yr Annibynwyr, Dinbych. Dysgwyd nodiant cerddorol iddo gan Thomas Daniel, Henllan, ac astudiodd lyfrau cerddorol ei hunan, a daeth i gynganeddu yn dda. Casglodd a chopïodd nifer mawr o'r hen donau a genid yn ystod diwygiadau crefyddol, ac a gyfansoddwyd gan gerddorion o dan ddylanwadau diwygiadau crefyddol. Rhoddodd rai ohonynt i John Parry, Caer, i'w hargraffu yn Peroriaeth Hyfryd, 1837. Yn 1839 dug allan Caniadau y Cysegr yn cynnwys 55 o'r hen alawon wedi eu cynganeddu ganddo - y casgliad cyntaf a gafodd y genedl. Yn 1876 ymgymerodd ei ddau fab â chyhoeddi casgliad o alawon eu tad. Bu'r tad farw cyn iddynt orffen y gwaith. Cyhoeddwyd y casgliad dan yr enw In Memoriam; cynnwys 11 o donau. Ar ôl llafur oes gyda chaniadaeth y cysegr bu John Roberts farw 4 Ebrill 1876, a chladdwyd ef ym mynwent y Groes, ger Dinbych.

Awdur

• Robert David Griffith, (1877 - 1958)

Ffynonellau

• Y Gwyddoniadur Cymreig (1889–96), x, 703
• M. O. Jones, Bywgraffiaeth Cerddorion Cymreig (1890)
• Y Cerddor, Awst 1891
• R. D. Griffith, Hanes canu cynulleidfaol Cymru (Caerdydd 1948)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20804728

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/