WHITE, JOHN (1590 - 1645), Piwritan

Ganwyd 29 Mehefin 1590, mab Henry White, Henllan ('Hentland'), plwyf Rhoscrowther, Sir Benfro. Yr oedd yn disgyn o deulu o farsiandwyr yn Ninbych-y-pysgod; dywedir i Thomas White, aelod o'r teulu hwnnw, gynorthwyo Harri Tudur i ffoi i Lydaw yn 1471. Ymaelododd John White ym Mhrifysgol Rhydychen, o Goleg Iesu, 20 Tachwedd 1607; derbyniwyd ef i'r Inner Temple 6 Tachwedd 1610, gwnaethpwyd ef yn fargyfreithiwr ar 19 Mehefin 1618, a daeth yn ' bencher ' yn 1641. Yn 1625 cododd ef ac un dyn ar ddeg arall gronfa i brynu degymau a gymerasid oddi ar y rhai a arferai eu cael. Yr amcan ydoedd darparu i gael gweinidogion a oedd yn barod i bregethu; cymerwyd arian y gronfa oddi arnynt, fodd bynnag, gan lys yr Exchequer. Daeth White yn aelod seneddol dros Southwark yn 1640. Yn 1642 ef oedd aelod mwyaf blaenllaw y Committee for Plundered Ministers, sef y pwyllgor a droai allan o'u bywiolaethau y clerigwyr hynny a bleidiai'r brenin. O'r profiad hwn y deilliodd ei lyfr, The First Century of Scandalous and Malignant Priests, 1643, sydd yn cynnwys hanes cant o gyfryw offeiriaid. Enillodd y llyfr hwn iddo y llysenw ' Century White.' Bu farw 29 Ionawr 1645, a chladdwyd ef yn y Temple Church, Llundain.

Awdur

• Yr Athro Emeritus David Williams, (1900 - 1978)

Ffynonellau

• Oxford Dictionary of National Biography
• Students admitted to Inner Temple, 1547-1660 (Llundain 1877), i, 95
• Thomas Nicholas, Annals and Antiquities of the Counties and County Families of Wales (London 1872), cyf.II, 911 (ychydig o hanes y teulu)

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 33429152
• Wikidata: Q6263796

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/