WILKINS, CHARLES ('Catwg'; 1830 - 1913), hanesydd

Ganwyd yn Stonehouse, sir Gaerloyw, mab William Wilkins, a ymsefydlodd ym Merthyr Tydfil fel llyfrwerthwr. Yn 1851 daeth y tad yn bostfeistr Merthyr a bu'r mab yn glerc iddo. Dilynodd ei dad fel postfeistr 20 mlynedd yn ddiweddarach gan ymneilltuo, ar flwydd-dâl, yn 1898. Bu'n llyfrgellydd y ' Merthyr Tydfil Subscription Library ' o'i dechreuad yn 1846; Thomas Stephens ('Gwyddon') oedd ysgrifennydd y llyfrgell. Bu farw yn ei gartref, Springfield, Merthyr Tydfil, 2 Awst 1913.

Ysgrifennodd yn helaeth ar wahanol bynciau i bapurau wythnosol Merthyr a Chaerdydd, Ei brif weithiau ydyw - The History of Merthyr Tydfil, 1867 a 1908; The History of the Literature of Wales from 1300 to 1650, 1884, sef helaethiad o'r traethawd ar hanes llenyddiaeth Gwent a Morgannwg yr enillodd arno yn yr eisteddfod genedlaethol; The History of the Coal Trade of South Wales, 1888; The History of the Iron, Steel, Tinplate and other Trades of Wales, 1903. Bu'n golygu The Red Dragon , 1882-7.

Awdur

• Edward Ivor Williams, (1885 - 1958)

Ffynonellau

• The Merthyr Express, 9 Awst 1913
• South Wales Daily News, 4 Awst 1913

Darllen Pellach

• Cofrestr plwyf Stonehouse, Swydd Gaerloyw, 1830. Bedydd 12 Medi 1830. Charles Wilkins, rhieni William a Maria
• John Wilkins, "Charles Wilkins, Writer, 1830–1913: A Biographical Note by his Great Grandson", Merthyr Historian, 13, (2001) tt.5–18
• Erthygl Wicipedia: Charles Wilkins

Gweithiau

• Charles Wilkins, Buried alive!: a narrative of suffering and heroism being the tale of the Rhondda colliers as related by themselves (London 1877)
• Charles Wilkins, Notable Men of Wales: Thomas Stephens (Cardiff 1882)

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 31798366
• Wikidata: Q18536000

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/