WILLIAMS, THOMAS ('Eos Gwynfa', neu 'Eos y Mynydd'; c. 1769 - 1848), bardd

Ganwyd naill ai ym mhlwyf Llanfyllin neu ym mhlwyf Llanfihangel-yng-Ngwynfa, Sir Drefaldwyn, c. 1769. Treuliodd y rhan fwyaf o'i oes yn y Tŷ-uchaf, ger Pontysgadarn, Llanfihangel, yn dilyn ei grefft fel gwehydd. Ymaelododd gyda'r Annibynwyr ac yr oedd yn un o'r rhai a fu'n gyfrifol am adeiladu capel Braich-y-waun. Yr oedd hefyd yn un o'r rhai a gymhellodd 'Ieuan Gwynedd' i ddechrau pregethu. Bu farw fis Tachwedd 1848, yn 79 oed; claddwyd ef 18 Tachwedd, ym mynwent eglwys Llanfihangel. Ysgrifennodd lawer o farddoniaeth, carolau duwiol, plygain a Phasg gan mwyaf, a chyhoeddwyd pum llyfr o'i waith yn ystod ei fywyd: Telyn Dafydd, 1820; Ychydig o Ganiadau Buddiol, 1824; Newyddion Gabriel, 1825, ail arg. 1834; Manna'r Anialwch, 1831; Mer Awen, 1844. Mewn ardal enwog am ei phlygeiniau, yr oedd bri ar ei garolau ef. Aeth dau o'i feibion i'r weinidogaeth, Joseph, a fu'n weinidog yn Llansilin ar un adeg, a John, a drodd yn ddiweddarach at y Bedyddwyr.

Awdur

• Dr Enid Pierce Roberts

Ffynonellau

• T. R. Roberts, Eminent Welshmen: a short biographical dictionary of Welshmen... from the earliest times to the present (1908)
• Cymru (O.M.E.), ii, 273; iii, 18, 68, 70
• Collections Historical and Archaeological relating to Montgomeryshire, ix, 161
• R. Williams, Montgomeryshire Worthies (1894), 318
• Hanes Eglwysi Annibynnol Cymru, i, 364
• cofrestri eglwys blwyf Llanfihangel-yng-Ngwynfa

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Thomas Williams (Eos Gwynfa)

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 21949826
• Wikidata: Q13131865

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/