ROBERTS, RICHARD (1874 - 1945), gweinidog, diwinydd a llenor

Ganwyd 31 Mai 1874, mab David a Margaret Roberts (gynt Jones). Yr oedd ei dad yn weinidog ar eglwys y Methodistiaid Calfinaidd, Rhiw, Blaenau Ffestiniog. Addysgwyd ef yn Liverpool Institute High School, coleg y Brifysgol, Aberystwyth, a choleg diwinyddol y Bala. Bu'n weinidog gyda'r Symudiad Ymosodol yng nghylch Caerdydd, 1896-98. Yna, bu'n gynorthwywr ac ysgrifennydd i'r Prifathro T. C. Edwards y Bala, 1899-1900. Bu'n weinidog ar eglwys Gymraeg Willesden Green, Llundain, 1900-03. Priododd ag Anne Catherine Thomas yn 1902 a bu iddynt dair o ferched. Bu'n weinidog ar eglwys Bresbyteraidd S. Paul's Bayswater, 1903-10 ac eglwys Bresbyteraidd Crouch Hill, 1910-15. Etholwyd ef yn Gadeirydd Ffederasiwn Eglwys Rydd y Brifddinas yn 1911. Yr oedd yn un o sylfaenwyr Cymdeithas y Cymod a bu'n Ysgrifennydd iddi, 1915-16. Ymfudodd i'r Amerig lle bu'n weinidog ar Eglwys y Pererinion, Brooklyn, Efrog Newydd, 1917-21; Eglwys Bresbyteraidd yr Amerig, Montreal, 1921-26; Eglwys Sherbourne, Toronto, 1927-38. Yr oedd yn ddarlithydd mewn diwinyddiaeth yng ngholeg Emmanuel, Toronto, 1929-32. Ymunodd ag Eglwys Unedig Canada pan gwblhawyd yr Undeb yn 1925. Bu'n Llywydd Eglwys Unedig Canada, 1934-36.

Gwnaeth waith mawr gyda Chynadleddau Mudiad Cristnogol y Myfyrwyr, Cynhadledd C.O.P.E.C. a'r Mudiad Eciwmenaidd. Traddododd yr ' Wood Lecture ' ym Mhrifysgol Mount Alison, Canada, yn Hydref 1944 ar y testun ' Rhyddid a Chymdeithas '.

Yn 1937 derbyniodd radd D.D., er anrhydedd gan Brifysgol Cymru.

Symudodd ef a'i briod i Efrog Newydd ac yno y bu farw 10 Ebrill 1945.

Yr oedd yn llenor toreithiog. Ceir ysgrifau ganddo yn Cymru (O.M.E.), The Hibbert Journal &c. a chyhoeddodd lawer o lyfrau. Yn eu plith ceir: Robert Owen, (traethawd buddugol yn eisteddfod Genedlaethol Lerpwl 1900) ' Llyfrau ab Owen ', ymddangosodd rhan I yn 1907 a rhan II yn 1910. The Renascence of Faith, 1912; The Church in the Commonwealth, 1916; The Unfinished Programme of Democracy, 1919; The Jesus of Poets and Prophets, 1919; The Untried Door, 1920; The New Man and the Divine Society, 1923; The Gospel at Corinth, 1924; The Christian God, 1928; The Preacher as Man of Letters, 1930; The Strange Man on the Cross, 1934; The Contemporary Christ, 1938 &c.

Awdur

• Derwyn Jones

Ffynonellau

• Who was who?, 1941-50
• Y Goleuad, 18 Ebrill, 9 Mai a'r 18 Gorffennaf 1945
• Y Drych, 15 Mai 1945
• Who's who?

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 85178728
• Wikidata: Q20734304

Dyddiad cyhoeddi: 1970

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/