ROWLAND, Syr JOHN (1877 - 1941), gwas sifil

mab John a Margaret Rowland; ganwyd 1 Mehefin 1877 ym Mhenbont-fach, Tregaron. Cafodd ei addysg yng ngholeg technegol Caerdydd a choleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, ac ar ôl gorffen ei gwrs coleg yn 1904 aeth yn athro ysgol i Gaerdydd. Yno cymerodd ran flaenllaw yn y bywyd crefyddol a diwylliannol, a thynnu sylw David Lloyd George. Daeth yn ysgrifennydd preifat i'r gŵr hwnnw yn 1905 a dal y swydd hyd 1912. Yn 1911 penodwyd ef yn aelod o'r Comisiwn Yswiriant yng Nghymru, ac yn 1930 codwyd ef yn gadeirydd Bwrdd Iechyd Cymru. Ymddeolodd o'r swydd hon yn 1940; bu farw yng Nghaerdydd, 2 Ionawr 1941, a'i gladdu ym mynwent y ddinas.

Priododd 1902, Mair, merch David Lewis, Llanafan, a bu iddynt dri mab. Gwnaed ef yn M.V.O. yn 1911, C.B.E. yn 1918, a C.B. yn 1922; urddwyd ef yn farchog yn 1938.

Awdur

• Thomas Iorwerth Ellis, (1899 - 1970)

Ffynonellau

• Who's who?, 1941
• Western Mail, 3 Ionawr 1941
• The Welsh Gazette, 9 Ionawr 1941
• Percy E. Watkins, A Welshman Remembers. An autobiography, etc. (Caerdydd 1944), 1944

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20821216

Dyddiad cyhoeddi: 1970

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/