DAVIES, ANNIE (1910 - 1970), yn fwy adnabyddus fel NAN, cynhyrchydd radio, a theledu'n ddiweddarach

Ganwyd 16 Mehefin 1910, yn Llwyngwinau House, Tregaron, yn drydydd (o chwech) plentyn David ac Elizabeth Davies. Pan anwyd hi cadwai'r teulu siop cigydd yn Nhregaron, ond pan oedd hi tua blwydd oed symudasant i ffermio Cefngwyddyl ym mhlwy Llanbadarn Odwyn, a thrachefn yn 1919 i fferm Pontargamddwr ym mhlwy Caron-is-clawdd. Cafodd ei haddysg yn ysgol gynradd Castell Fflemish o 1915 i 1923 pryd yr aeth i ysgol sir Tregaron. Aeth i Goleg Prifysgol Cymru yn 1929 a chymerodd ei harholiadau terfynol mewn Lladin a hanes ym Mehefin 1932, ond yn 1933 y graddiodd.

Bu am gyfnod ar staff Llyfrgell Dinas Caerdydd cyn ymuno â'r B.B.C. yn 1935 fel ysgrifenyddes i Sam Jones . Bu'n ei gynorthwyo gyda sefydlu traddodiad gwych canolfan Bangor ym myd radio Cymraeg. Yn 1946 gadawodd y B.B.C. a dychwelyd i Geredigion yn warden Aelwydydd Urdd Gobaith Cymru yn Nhregaron a Phontrhydfendigaid. Y flwyddyn wedyn penodwyd hi'n ysgrifennydd apeliadau ariannol yr Urdd, a'i dyrchafu ymhen y flwyddyn yn bennaeth yr adran apeliadau, ac yn bennaeth adran rhaglenni a chynllunio'r mudiad yn 1949. Ymhen ychydig fisoedd, dychwelodd i Fangor fel cynhyrchydd sgyrsiau radio, ac yn 1955 symudodd i bencadlys y B.B.C. yng Nghaerdydd, i fyd radio ac wedyn i deledu.

Yng Nghaerdydd yr oedd yn gyfrifol am olygu'r cylchgrawn radio llenyddol ' Llafar ', a hi oedd cynhyrchydd cyntaf (ac yn ddiweddarach, golygydd) y cylchgrawn teledu ' Heddiw ', y rhaglen deledu gyntaf i drafod materion cenedlaethol a chydgenedlaethol trwy gyfrwng y Gymraeg. Yn 1965 enillodd y rhaglen hon wobr y Western Mail and Echo am raglen Gymraeg orau'r flwyddyn. Ymwelodd â'r wladfa ym Mhatagonia a chynhyrchu'r ffilmiau cyntaf a welwyd ar y teledu o'r wlad honno. Bu'n gyfrifol am nifer fawr o raglenni megis ' Nant dialedd ', ' Shepherd's calendar ', ' Bugail Cwm Prysor ', a ' Prynhawn o Fai '. Yn 1969 ymddiswyddodd o'r B.B.C., dychwelyd i Dregaron a phrynu tŷ'r ' Monarch ' yno; ni chafodd ond ychydig fisoedd o iechyd a bu farw yn 59 oed yn ysbyty Singleton, Abertawe, 7 Mai 1970. Claddwyd hi ym mynwent capel Bwlchgwynt, Tregaron, ar Fai 11.

Awdur

• Dr Owen Edwards

Ffynonellau

• Gwybodaeth bersonol, a manylion gan ei chwaer, Mrs. Jane Edwards, Ysbyty Ystwyth, ac Oswyn Evans, Porth-cawl

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20732625

Dyddiad cyhoeddi: 1997

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/