GABE, RHYS THOMAS (REES THOMAS GAPE; 1880 - 1967), chwaraewr rygbi

Ganwyd 22 Mehefin 1880 yn Llangennech, Sir Gaerfyrddin. Bu'n chwarae'n lleol cyn cynrychioli Llanelli am y tro cyntaf yn 17 oed. Enillodd y cyntaf o'i 24 o gapiau (1901-8) ar yr asgell yn erbyn Iwerddon ar 21 Mawrth 1901. Fel canolwr y daeth i enwogrwydd. Meddai ar yr holl ddoniau; yn ddi-ildio'i amddiffyn, wrth ymosod rhedai'n syth a phenderfynol. Yn dwyllodrus, cadarn ac esgyrnog, yr oedd yn un o'r mwyaf anodd i'w daclo. Yn 1901 cychwynnodd ar gwrs i'w hyfforddi'n athro yng ngholeg Borough Road, Llundain, a chwaraeodd am gyfnod gyda'r Cymry yn Llundain. Ar ôl teithio i Awstralia gyda'r tîm Prydeinig yn 1904, dychwelodd i fod yn athro ysgol yng Nghaerdydd, a sgoriodd 51 cais mewn 115 gêm dros glwb y ddinas cyn rhoi'r gorau iddi yn 1908. Cyfrannodd yn allweddol at fuddugoliaeth hanesyddol Cymru (3-0) dros y Crysau Duon yn 1905, ac ynghyd ag Erith Gwyn Nicholls, William ('Willie') Morris Llewellyn ac Edward ('E.T.') Morgan ffurfiodd y llinell dri chwarter ddisgleiriaf a gynrychiolodd Gymru erioed. Bu farw 15 Medi 1967 yng Nghaerdydd.

Awdur

• Yr Athro Gareth W. Williams

Ffynonellau

• W. Thomas, A century of Welsh rugby players (Birmingham 1980) (1980)
• David Smith a Gareth Williams, Fields of Praise. The official history of the Welsh Rugby Union 1881-1981 (Caerdydd 1980) (1980)
• Western Mail a The Times, 18 Medi 1967

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Rhys Gabe

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q3401357

Dyddiad cyhoeddi: 1997

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/