Y Bywgraffiadur Cymreig

teulu BERRY (Arglwyddi Buckland, Camrose a Kemsley),, diwydianwyr a pherchnogion papurau newyddion carreg sylfaen adeilad newydd Byddin yr Iachawdwriaeth ym Merthyr er cof amdano yn 1936 ac er cof amdano y codwyd Coleg Technegol J. M. Berry gan ei fab hynaf. HENRY SEYMOUR BERRY, Barwn BUCKLAND 1af (1877 - 1928), diwydiannwr Diwydiant a Busnes; eu mab hynaf, ganwyd 17 Medi 1877 yng Ngwaelod-y-garth, Merthyr Tudful. Yn 1892 yr oedd yn fonitor yn ysgol bechgyn Abermorlais a phasiodd arholiad i fod yn
BERRY, ROBERT GRIFFITH (1869 - 1945), gweinidog Annibynnol, awdur a dramodydd i goleg Bala-Bangor. Cyfrifid ef yn un o oleuadau disglair ei dymor yn y coleg, ysgrifennai'n aml i gylchgrawn y myfyrwyr, a bu'n olygydd iddo am dymor. Yn Saesneg yn unig yr ysgrifennai y pryd hwnnw, a'i ysgrifau, gan mwyaf, yn ddigrif-ddarluniau o rai o'r myfyrwyr a digwyddiadau trwstan. Derbyniodd alwad o Bethlehem, Gwaelod-y-garth, Sir Forgannwg, 3 Awst 1896, a dechreuodd ar ei weinidogaeth
BOWND, WILLIAM (fl. c. 1658), Bedyddiwr Arminaidd Trigai yn Garth Fawr ym mhlwyf Llandinam, Trefaldwyn, ond addolai gyda Bedyddwyr Arminaidd Maesyfed. Nid oes cofnod iddo dderbyn tâl am weinidogaethu ar ôl 1658. Dadleuodd yn gyhoeddus â'r Crynwyr Alexander Parker a John Moon yn Scurwy, fferm gerllaw Rhaeadr, Maesyfed (gweler HUGH EVANS, (bu farw 1656). Bu farw'n ieuanc a phriododd ei weddw a William Price, Bucknell. Gyda John Price, Maesygelli
CASSON, LEWIS (1875 - 1969), actor a chynhyrchydd dramâu ). Yn 1945 dyrchafwyd ef yn farchog, a derbyniodd raddau er anrhydedd gan brifysgolion Glasgow (1954), Cymru (1959) a Rhydychen (1966). Er mai yn 98 Swan Court, Llundain, yr oedd ei gartref, arhosai'r teulu'n achlysurol yn eu tŷ, Bron-y-garth, Porthmadog, cyn ei werthu yn 1949. Bu farw 16 Mai 1969.
DANIEL, GWYNFRYN MORGAN (1904 - 1960), addysgwr ac ymgyrchydd iaith Ysgrifennydd Cyffredinol cyntaf yr Undeb. Diswyddwyd ef gan Bwyllgor Addysg Caerdydd am ei safiad fel gwrthwynebydd cydwybodol adeg yr Ail Ryfel Byd. Wedi cyfnod fel clerc, cafodd swydd athro gan Bwyllgor Addysg Morgannwg yn Ysgol Cogan, Penarth. Ym 1952 apwyntiwyd ef yn brifathro Ysgol Gwaelod y Garth. Bu Gwyn Daniel farw wedi trawiad y galon ym Mangor ar 31 Hydref 1960 tra ar ymweliad â changhennau UCAC yn
DAVIES, HUGH (Pencerdd Maelor; 1844 - 1907), cerddor a gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd Ganwyd 1 Medi 1844, yn y Garth, ger Rhiwabon. Gadawodd yr ysgol yn 8 oed ac aeth i weithio i waith priddfeini J. C. Edwards, a dringo i fyny i fod yn is-arolygydd yno. Cafodd ei addysg gerddorol yn nosbarth Joseph Owen, ysgolfeistr y Rhos, a ddeuai i Acrefair i gynnal dosbarth. Llafuriodd yn galed i ddysgu cyfundrefn y Tonic Sol-ffa, ac enillodd y radd o G.T.S.C. Cyfansoddodd tua 200 o ddarnau
DAVIES, WILLIAM CADWALADR (1849 - 1905), un o arloeswyr y mudiad addysg yng Nghymru Ganwyd ym Mangor, 2 Mai 1849, yn fab i William Davies, clerc, ac yn nai i John Davies ('Gwyneddon'). O ysgol elfennol Garth, Bangor, aeth i swyddfa'r North Wales Chronicle, newyddiadur lleol, a chymaint oedd ei ddatblygiad fel newyddiadurwr nes ei ddewis, yn 20 oed, i ddilyn ei ewythr fel golygydd Cronicl Cymru, papur newydd arall gan yr un cwmni. Pan ddaeth gyrfa hwnnw i ben yn 1872, aeth i
EDMUNDS, MARY ANNE (1813 - 1858) 1849 symudodd i gychwyn Ysgol Frutanaidd y Garth ym Mangor, a llafuriodd yn llwyddiannus yno am chwe blynedd. Priododd, 1850, John Edmunds, 1815 - 1886 o Dyddewi, prifathro ysgol y Garth, a phrifathro ysgol yn Rhuthyn cyn hynny. Ganwyd iddynt ddau fab. Bu farw 22 Mawrth 1858, ac fe gychwynnodd ei gŵr fusnes yng Nghaernarfon wedi hynny, a bu ef farw yno 10 Mawrth 1886.
ELLIS, JOHN GRIFFITH (1723/4 - 1805), pregethwr Meth. arolygwr y seiadau, ac, fel y cyfryw, anfonodd adroddiad i Howel Harris o Benllech, 20 Ebrill 1748, ond mewn ôl nodyn, dywedir na fyddai yn sasiwn Caerfyrddin y mis Mai canlynol - awgrym bod rhywbeth o'i le. Credir i Ellis gael ei ddisgyblu gan Harris yng Ngorffennaf 1749. Ond yr oedd yn bresennol gyda William Griffith o Gefn Amwlch yn y Garth, Brycheiniog, yn Nhachwedd 1748, a bu'n pregethu yno bob nos
EVANS, DAVID TECWYN (1876 - 1957), gweinidog (EF) yn America ac aeth yno wedyn yn 1913. Bu'n weinidog yn y lleoedd a ganlyn: Aberdyfi 1902, Llanddulas 1904, Y Felinheli 1907, Conwy 1910, Llanrwst 1911, Birkenhead 1914, Wrecsam 1919, Rhyl 1922, Bangor 1925, Llandudno 1928, Tre-garth 1931, Abergele 1936, Aberdyfi 1939. Yn 1941 aeth yn 'uwchrif' gan fyw yn y Rhyl. Yno y bu farw yn 80 oed 27 Hydref 1957. Ei briod oedd Nanna Stirrup o Langefni a fu
EVANS, THEOPHILUS (1693 - 1767), hanesydd a llenor chael bywoliaeth Llangamarch, gan gynnwys Llanwrtyd ac Abergwesyn. Gwnaethpwyd ef yn gaplan teulu i Marmaduke Gwynne, Garth, Brycheiniog, oddeutu'r un adeg. Yn 1739 ychwanegwyd Llanfaes, Aberhonddu, at ei fywiolaethau. Rhoddodd Llangamarch heibio i'w fab-yng-nghyfraith yn 1763, ond daliodd Lanfaes hyd ei farwolaeth, 11 Medi 1767. Claddwyd ef ym mynwent Llangamarch. Apwyntiwyd ' Williams Pantycelyn
EVANS, THOMAS (Tomos Glyn Cothi; 1764 - 1833), gweinidog Undodaidd Ganwyd yn Capel Sant Silyn, Gwernogle, Sir Gaerfyrddin, 20 Mehefin 1764. Ychydig o fanteision addysg a gafodd ym more oes; bu'n was fferm am dymor byr, ac yna dilyn ei alwedigaeth fel gwehydd. Arferai fynychu ffeiriau Morgannwg i werthu brethyn, a daeth i gyfathrach â beirdd Morgannwg. Yr oedd yng Ngorsedd Mynydd y Garth, Alban Hefin, 1797. Newynai am wybodaeth er yn ieuanc, ac fe'i diwylliodd ei

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 54 for "Garth"