Y Bywgraffiadur Cymreig

ANIAN (bu farw 1266), esgob Llanelwy holl diroedd yr esgobaeth. Ymhen llai na deufis yr oedd wedi cael ei gysegru gan Walter, esgob Caerwrangon, Richard, esgob Bangor, a Richard, esgob Meath; yn ôl cronicl Wigmore (Rylands Library MS. 1090) yn Llanllieni y bu'r cysegru. Ar 10 Gorffennaf 1250 rhoes Anian addewid pardwn i rai edifeiriol a ymwelai ag allor S. Mair a S. Edmwnd, allor a gysegrasai ef yng nghapel Bruera a ddibynnai ar eglwys
BOWYER, GWILYM (1906 - 1965), gweinidog (A) a phrifathro coleg phlentyn, Gwynn, Mair ac Ann. Yn y Rhondda bu'n dyst i argyfwng Cymru yng nghyd-destun cyni'r byd, a phrin oedd y rhai yno a oedd yn gallu dirnad na gwerthfawrogi argyhoeddadau cryfion eu gweinidog, yn arbennig o blaid heddwch ac o blaid y Gymraeg. Wedi symud i'r Boro, cyfnod poenus ac anodd y rhyfel oedd hwnnw - cyfnod y bomio mawr a gwragedd a phlant yn gorfod dychwelyd i Gymru yn wyneb y peryglon fel
COPPACK, MAIR HAFINA (1936 - 2011), awdur a cholofnydd
DAFYDD ab EDMWND (fl. 1450-1490), uchelwr a phencerdd abad ac offeiriad; a chlodfori Duw'r Tad a Duw'r Mab a Mair am bob daioni. Dwg ei waith nodau meistr pan nad yw'n canu'n or-gywrain, gan mor odidog ei ddychymyg a'i welediad, a chan mor llwyr ei feistrolaeth ar ei gelfyddyd.
DAFYDD DDU ATHRO o HIRADDUG (fl. cyn 1400), gŵr y cysylltir ei enw â'r gramadeg neu'r 'llyfr cerddwriaeth' cyntaf sydd gennym gwŷr a luniodd dri mesur - tri chopi yn mynnu mai gwaith Einion oeddynt, a'r trydydd (sef yr un a geir yn Peniarth MS 20, a ysgrifennwyd c. 1400, neu efallai cyn hynny) yn dywedyd mai Dafydd Ddu Athro a'u dychmygodd. Priodolir cywyddau iddo hefyd. Ond efallai mai'r peth mwyaf diddorol a gysylltir â'r enw ydyw'r cyfieithiad Cymraeg o 'Wasanaeth Mair,' a gyhoeddwyd yn y The Myvyrian Archaiology of
DAVIES, JAMES KITCHENER (1902 - 1952), bardd, dramodydd a chenedlaetholwr gorllewin yn 1950, a thrachefn yn 1951, ychydig cyn ei salwch. Priododd yn 1940 ag athrawes yn ysgol ramadeg Tonypandy, Mair Rees, o Ffos-y-ffin ger Aberaeron, a chartrefu yn Aeron, Brithweunydd, Trealaw, lle y ganwyd eu tair merch, Megan, Mari a Manon. Yr oedd yn arddwr, yn gwmnïwr afieithus ac yn ddarllenwr eang. Ymdrwythodd yng ngweithiau Pantycelyn (W. Williams, 1717 - 1790). Gwerthfawrogai waith
DAVIES, JOHN (Peirianydd Gwynedd; 1783 - 1855), peiriannydd, saer, gof, gwneuthurwr clociau, bardd a cherddor Ganwyd 1783 yn Hafod-y-foel, Llanbryn-mair, brawd i'r Parch. Evan Davies ' Eta Delta'). Yn 1820 ymsefydlodd yn y Ddol-goch, Talerddig, yn yr un plwyf, gan ddatblygu busnes gwneuthurwr peiriannau ffatrïoedd gwlân. Cynhyrchai beiriannau chwalu, cribo a nyddu i ffatrïoedd ym mhob sir yng Nghymru : ar un adeg sefydlasai ganghenau o'i fusnes yn Nolgellau a Chaerfyrddin. Bu ei fab, Robert, yn cyd
DAVIES, JOHN BREESE (1893 - 1940), llenor, cerddor ac arbenigwr ym maes cerdd dant Ganwyd 22 Chwefror 1893 yn y Gwynfryn, Dinas Mawddwy, Meirionnydd, yn fab i Thomas Tegwyn Davies, awdur Dinas Mawddwy a'i hamgylchoedd (1893). Yr oedd ei fam, Elisabeth, yn hanfod o deulu Breesiaid Llanbryn-mair. Fe'i haddysgwyd yn ysgol elfennol Dinas Mawddwy ac am gyfnod yn ysgol ramadeg Dolgellau pryd y goddiweddwyd ef gan afiechyd a'i cadwodd yn orweiddiog am bum mlynedd a'i adael am weddill
DAVIES, MARY (Mair Eifion; 1846 - 1882), bardd yn Y Dysgedydd a olygid gan ' Emrys ' y pryd hynny. Cystadleuai'n fynych yng nghyfarfodydd llenyddol Porthmadog a'r ardaloedd cylchynnol, ac ennill gwobrau am ddarnau barddonol a thraethodau. Urddwyd hi fel aelod o'r Orsedd yn eisteddfod genedlaethol Pwllheli, 1875. Cyhoeddwyd Blodau Eifion, gwaith barddonol ' Mair Eifion,' o dan olygiad William Roberts ('Gwilym Eryri'). Bu farw 8 Hydref 1882, yn
DAVIES, THOMAS (TEGWYN; 1831 - 1924), teiliwr, casglwr llyfrau a llenor Ganed Thomas Tegwyn Davies ar 11 Tachwedd 1851, yn y Ty Gwyn, Abercywarch, yn fab i Hugh ac Elizabeth Davies. Yr oedd ei wraig, Elisabeth, yn hanfod o deulu Breesiaid Llanbryn-mair, a'i fab John Breese Davies yn arbenigwr ym maes cerdd dant. Teiliwr oedd wrth ei alwedigaeth; ymhlith y tai y gweithiai ynddynt (yn ôl yr hen arfer) yr oedd rheithordy Llan-ym-Mawddwy yng nghyfnod D. Silvan Evans
EMMANUEL, IVOR LEWIS (1927 - 2007), canwr ac actor Ganwyd Ivor Emmanuel yn 3 Prince Street, Margam ar 7 Tachwedd 1927, yn fab i Stephen John Emmanuel (1905-1941), gweithiwr dur, a'i wraig Ivy Margaretta (ganwyd Lewis, 1908-1941). Roedd ganddo chwaer a brawd iau, Mair a John. Pan oedd Ivor yn llai na blwydd oed symudodd y teulu i Bontrhydyfen, y pentref lle ganwyd yr actor Richard Burton, a daeth y ddau'n ffrindiau. Ar 11 Mai 1941 dinistriwyd
EVANS, MEREDYDD (1919 - 2015), ymgyrchydd, cerddor, athronydd a chynhyrchydd teledu wedi geni Merêd aeth ei dad a'i frawd hynaf Jac i weithio i chwarel wenithfaen y Foel, a fis cyn pen blwydd cyntaf y bychan symudodd gweddill y teulu i fyw atynt ym Mryn Mair, Tanygrisiau. Cymdeithas dlawd oedd hon, ond un a oedd ar yr un pryd yn gyfoethog mewn nifer o ffyrdd. Roedd y chwarel yn lle caled i weithio. Dirywiodd iechyd ei dad dros dair blynedd a bu farw o'r silicosis pan oedd ei fab

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 67 for "Mair"