Y Bywgraffiadur Cymreig

ROWLAND, NATHANIEL (1749 - 1831), clerigwr Methodistaidd , a'i duedd oedd tra-awdurdodi ar ei frodyr. Diarddelwyd yntau, am feddwdod, yn sasiwn Castellnewydd Emlyn yn 1807. Bu farw 8 Mawrth 1831, a'i gladdu yn Henllan Amgoed. Argraffwyd ei ewyllys yn Cylchgrawn Cymdeithas Hanes y Methodistiaid Calfinaidd, 1954, 11-13.
SAUNDERS, DAVID (1831 - 1892), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, pregethwr huawdl Ganwyd 20 Mai 1831 yng Nghastellnewydd Emlyn. Aeth i Goleg Trefeca yn 1851, ac oddi yno i Brifysgol Glasgow. Dychwelodd adref yn fuan oblegid ei oddiweddyd gan haint. Ymsefydlodd fel gweinidog ym Mhenclawdd, ond ni bu yno'n hir cyn symud i Fethania, Aberdâr, yn 1857. Tra yno bu'n olygydd Y Gwladgarwr am gyfnod. Yn 1862 symudodd i Lerpwl, a than ei arweiniad ef y codwyd adeiladau yr eglwys yn
SAUNDERS, DAVID (Dafydd Glan Teifi; 1769 - 1840), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, bardd, a llenor : y gyntaf ar Elusengarwch, … yr ail, ar Farwolaeth Syr Thomas Picton, 1820; Awdl ar Fordaith yr Apostol Paul … at yr hyn yr ychwanegwyd ychydig o hymnau newyddion, 1828; a marwnadau i Samuel Breeze, Castellnewydd Emlyn, 1812; Zecharias Thomas, Aberduar (ail arg.), 1816; a Joseph Harris ('Gomer'), 1826. Drwy ymyrraeth Iolo Morganwg yn unig y llwyddwyd i gynnwys awdl Saunders i Picton yn Awen Dyfed
SAUNDERS, EVAN (bu farw 1742), diacon Diacon ffyddlon a medrus yn yr eglwys Fedyddiedig yn y Coedgleision, Betws Bledrws; symudwyd yr eglwys honno i'w dŷ ef yn Aberduar ar ymadawiad Enoch Francis y gweinidog i fyw i ardal Castellnewydd Emlyn tua 1730. Dechreuodd bregethu ar farwolaeth y gweinidog yn 1740, ond bu yntau farw yn 1742. DAVID SAUNDERS 'I' (bu farw 1812), gweinidog Crefydd Mab iddo, a godwyd i bregethu yn yr eglwys yn 1764
THOMAS, ALBAN (bu farw 1740?), clerigwr, bardd, a chyfieithydd Gŵr o'r Rhos, Blaenporth, Sir Aberteifi, a churad Blaenporth a Thremain, 1722-40. Yr oedd yn flaenllaw yn yr adfywiad llenyddol yng Nghastellnewydd Emlyn a'r cylch yn niwedd y 17eg ganrif a dechrau'r ganrif ddilynol; am fanylion gweler Ifano Jones, Hist. of Printing and Printers in Wales, a'r cyfeiriadau a roddir yno. I lyfryddwyr y mae Alban Thomas o ddiddordeb fel awdur Cân o Senn i'w hên
THOMAS, BENJAMIN (1723 - 1790), pregethwr gyda'r Annibynwyr a chynghorwr Methodistaidd Castellnewydd Emlyn, 1764. Ceir ' Benjamin Thomas, near Cardigan ' ymhlith tanysgrifwyr Sir Benfro i Tair Pregeth D. Rowland, 1772, ond yn rhestr Sir Benfro o danysgrifwyr Pum Pregeth, 1772, 'near Llechryd ' sydd ar gyfer ei enw. Enwir ef ymhlith y cynghorwyr yn sasiynau Llangeitho, 1778 a 1783. Y mae ei fedd ar bwys beddau Dafydd ac Ebenezer Morris ym mynwent Tredrëyr, a dywedir ar y maen iddo farw 12 Ebrill
THOMAS, BENJAMIN (Myfyr Emlyn; 1836 - 1893), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, bardd, darlithydd, ac awdur i athrofa Hwlffordd ac yn 1858 i Fryste. Ordeiniwyd ef yn y Drefach a'r Graig, Castellnewydd Emlyn, yn 1860, yn gydweinidog â Timothy Thomas; symudodd i Benarth at y Saeson yn 1873, ac oddi yno yn 1875 i dref Arberth, lle yr arhosodd hyd ei farw, 20 Tachwedd 1893. Claddwyd ef yn Arberth. Priododd (1) Margaret George, Bailey Farm, Castellnewydd Emlyn, 'Y Ferch o Lan Teifi' y canodd ef iddi, ac
THOMAS, DAVID EMLYN (1892 - 1954), gwleidydd ac undebwr llafur Ganwyd 16 Medi 1892 ym Maesteg, Morgannwg, yn un o naw o blant. Yr oedd ei dad James Thomas yn frodor o Gilgerran a'i fam o Gastellnewydd Emlyn. Treuliodd gyfnodau byr o'i blentyndod yng Nghilgerran ac Aberteifi. Addysgwyd ef mewn ysgolion cynradd ym Maesteg, a mynychodd ddosbarthiadau nos mewn mwyngloddio ac archwilio pyllau glo gan ennill cymwysterau mewn peirianyddiaeth. Yn 1906, ac yntau'n 13
THOMAS, HELEN WYN (1966 - 1989), actifydd heddwch Ganwyd Helen Wyn Thomas ar 16 Awst 1966 yng Nghastellnewydd Emlyn, Sir Gaerfyrddin, yn ferch i John Thomas a'i wraig Janet (g. Jones). Cadwai ei rhieni ddwy siop yn y dref, JDR Thomas ac Y Goleudy. Mynychodd Helen Ysgol Dyffryn Teifi ac wedyn astudiodd hanes yng Ngholeg Prifysgol Dewi Sant Llanbedr Pont Steffan. Ar ôl graddio, teithiodd Helen i India am chwe wythnos, lle cwrddodd â'r Fam Theresa
THOMAS, JOHN (1839 - 1921), cerddor Ganwyd 11 Rhagfyr 1839 yn Blaenannerch, Sir Aberteifi, mab Benjamin a Nansi Thomas. Addysgwyd ef yn ysgol ddydd Blaenannerch a'r Adpar Grammar School, Castellnewydd Emlyn. Hanoedd o deulu cerddorol; rhoddid lle amlwg i ganiadaeth yn ei gartref, a gwnaeth yntau ddefnydd o'r holl gyfleusterau a gafodd, fel y daeth yn gerddor, bardd, a llenor a wnaeth gyfraniad gwerthfawr i'w genedl. Prentisiwyd ef
THOMAS, NICHOLAS (bu farw 1741), argraffydd a chyhoeddwr llyfrau ; flwyddyn yn gynt (?), argraffesid baled o'i waith, sef Newyddion Da i'r Dynjon Gwaitha, gan Willoughby Smith yn Henffordd. Yr oedd ymhlith nifer o wŷr, o gyffiniau Castellnewydd Emlyn, etc., a oedd yn awyddus i ledaenu llenyddiaeth Gymraeg trwy gyfrwng yr argraffwasg, a dyna paham y bu iddo, gydag ychydig eraill, berswadio Isaac Carter i sefydlu ei wasg yn Nhrehedyn, Castellnewydd Emlyn, a'i noddi yn
THOMAS, THOMAS EMLYN (Taliesin Craig-y-felin; 1822 - 1846), gweinidog Undodaidd, bardd, ysgolfeistr

Canlyniadau chwilio

109 - 120 of 132 for "Emlyn"