Y Bywgraffiadur Cymreig

MORRIS-JONES, Syr JOHN (MORRIS) (1864 - 1929), ysgolhaig, bardd, a beirniad llenyddol drafft anghyflawn o'i waith ar gystrawen yr iaith, dan y teitl Welsh Syntax, yn 1931. Ei waith ysgolheigaidd mawr arall oedd Taliesin (= Cymm., xxviii), sef, yn y lle cyntaf, adolygiad ar arg. J. Gwenogvryn Evans o 'Lyfr Taliesin,' ond gyda hynny drafodaeth werthfawr, yn cynnwys cyfieithiadau a nodiadau, ar rai o'r cerddi hanesyddol i Urien a'i fab Owain. Sgrifennodd lawer o erthyglau i gylchgronau
teulu MORTIMER Wigmore, (uchod), oedd prif gynrychiolydd y teulu ar y Goror. Ar ddechrau gwrthryfel Owain Glyndŵr unodd Edmund a'i frawd-yng-nghyfraith, Henry Percy, yn erbyn y gwrthryfelwr. Carcharwyd ef, fodd bynnag, yn 1402, ac yn ystod ei garchariad priododd â Chatherin, merch Glyndŵr. Ymunodd â chynlluniau'r Cymro, ac yn y cytundeb enwog rhwng Mortimer, Glyndŵr, a iarll Northumberland, yr oedd Mortimer i gael de Lloegr
MORTIMER, ROGER de (4ydd iarll y Mars ('March'), 4ydd iarll Wlster), (1374 - 1398) (Iwerddon), 15 Awst 1398; holltwyd ei gorff yn ddarnau, ond fe'u casglwyd ynghyd i'w claddu ym meddrod ei deulu yn Wigmor. Eto, gellir canfod wedyn ryw ddisgwyliad yng Nghymru y dewisai Rhisiart ei aer o'r teulu hwn; ac fe all yn hawdd fod y disgwyliad hwn yn un o amryfal achosion y rhyfel a gymerth arno, pan ddaeth, enw Owain Glyndŵr; unwaith eto, nid oedd mewn golwg, ar y pryd, unrhyw reswm i deulu
teulu NANNAU bod un o lawysgrifau Peniarth yn cyfeirio ato fel 'y braud du o nanney'; yr oedd iddo frawd hefyd o'r enw Adda, ' Adam de Nannew,' yn un o ysgutorion ei ewyllys olaf. Nid oes dim sicrwydd ychwaith ynghylch geirwiredd stori brad Hywel Sele yn 1402 - ef yn ŵyr i Meurig Fychan - yn erbyn Owain Glyndŵr; drwgdybid diweddarwch y stori gymaint gan Syr John Lloyd fel na ddywedir gair am Hywel drwy gydol ei
NEST (fl. 1120), tywysoges yn Neheubarth , amlygrwydd) fel ' Helen [ Troea ] Cymru,' oblegid ei chymryd ymaith trwy drais mewn modd rhamantus, a hynny bron ym mhresenoldeb ei gŵr, gan Owain ap Cadwgan yn 1109. Ymysg ei llu o blant yr oedd Robert Fitzstephen a Henry ' filius regis,' mab y brenin Harri I. Ni wyddys pa bryd y bu farw, eithr bu fyw am gryn amser ar ôl y flwyddyn 1136. Yr oedd merched eraill o'r un enw ond yn llai enwog na'r Nest uchod
OWAIN ab EDWIN (bu farw 1105) Nhegeingl, uchelwr Dywedid mai meibion oedd ef a'i frawd, Uchtryd, i Edwin ap Gronw (gor-or-ŵyr Hywel Dda) ac Iwerydd, hanner-chwaer Bleddyn ap Cynfyn. Serch i Owain gynorthwyo yr iarll Hugh o Gaer yng nghyrch annhymig hwnnw yn erbyn Gwynedd yn 1098, priododd Angharad, ei ferch, â Gruffydd ap Cynan. Gronw ei fab, oedd tad Christina, ail wraig Owain Gwynedd. Ni ddylid cymysgu rhyngddo â chefnder ei dad, hwnnw hefyd
OWAIN ALAW - gweler OWEN, JOHN
OWAIN ap CADWGAN (bu farw 1116), tywysog Powys gyrch ar ran y brenin yn erbyn cyd-dywysog yn Ne Cymru. Cyn hynny yr oedd (ar ôl dau gyfnod byr yn alltud yn Iwerddon) wedi dilyn ei dad, Cadwgan ap Bleddyn, fel ' brenin ' Powys (1111). Ar ddiwedd ei gyrch brenhinol i Gymru yn 1114 gofalodd Harri I, a fuasai bob amser yn bur amyneddgar tuag at Owain, ei gymryd gydag ef i Normandi lle y cafodd ei wneuthur yn farchog yn 1115. Ni adawodd Owain
OWAIN ap GRUFFYDD (bu farw 1236), tywysog Deheubarth
OWAIN ap GRUFFYDD ap GWENWYNWYN (bu farw 1293) - gweler GRUFFYDD ap GWENWYNWYN
OWAIN ap GRUFFYDD (fl. 1260), tywysog yng Ngwynedd darostyngol a ddioddefodd hwnnw yn 1277, a gwneuthur Owain yn arglwydd ar ran o Lŷn. Cesglir iddo farw cyn y trychineb olaf (1282), eithr gweler farn arall, nad oes fawr o dystiolaeth o'i phlaid, yn Trafodion Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion, 1899-1900, 44-7. Nid oes ddadl nad Owain Lawgoch oedd y dioddefwr mwyaf oblegid ymgyrch y ddau Lywelyn yn erbyn yr arfer o rannu tiroedd yn gyfartal rhwng
OWAIN ap LLYWELYN ap MOEL y PANTRI (fl. 15fed ganrif), bardd - gweler LLYWELYN ap MOEL Y PANTRI

Canlyniadau chwilio

169 - 180 of 269 for "Owain"