Y Bywgraffiadur Cymreig

WALTERS, JOHN (1721 - 1797), clerigwr a geiriadurwr allwyd argraffu'r gweddill hyd 1794, pan drefnodd 'Owain Myfyr' i gwpláu'r gorchwyl yn Llundain. Lluniodd lu o eiriau sydd wedi ennill eu lle yng ngeirfa'r iaith, a cheisiodd ddangos sut i gyfieithu idiomau Saesneg. Cyhoeddwyd dau argraffiad yn y ganrif ddiwethaf, a dyma'r gwaith a oedd wrth benelin Daniel Silvan Evans pan luniai ei eiriadur Saesneg - Cymraeg.
WILIAM LLŶN (1534 neu 1535 - 1580) Lŷn, 'bardd , Penmynydd ym Môn, Madryn a Bodwrdda yn Llŷn, y Gelli Aur ac Abermarlais yn nyffryn Tywi, ac Aber-brân yn sir Frycheiniog. Canodd foliant i amryw glerigwyr hefyd, yn eu plith Wiliam Hughes, esgob Llanelwy, a Richard Davies, esgob Tyddewi, y dywed iddo ymweld â'i blas yn Abergwili. Yn ei farwnad i'w gyfaill Owain ap Gwilym, y bardd a'r clerigwr o Dal-y-llyn ym Meirion, y mae'n sôn am gyd-deithio, ill dau
WILLIAM(S), ROBERT (1744 - 1815), bardd, amaethwr y Pandy Isaf, Tre Rhiwedog gerllaw'r Bala; ganwyd (yn ôl carreg ei fedd) yn 1744. Ni wyddys odid ddim o'i hanes. Bu'n ddisgybl barddol i Rolant Huw, ac yn athro yn ei dro i ' Ioan Tegid ' (John Jones, 1792 - 1852), a beirdd eraill. Canodd farwnad i Risiart Morys o Fôn, a 'Chywydd y Farn' a ystyrid gan Rolant Huw'n deilwng i'w gymharu â chywyddau mwy adnabyddus Goronwy Owain a William Wynn o
teulu WILLIAMS Gochwillan, Disgynyddion o'r un gwraidd â Griffith o'r Penrhyn. ROBIN AP GRIFFITH (bu farw c.1445) Brawd Gwilym ap Griffith, y gwr a osododd sylfeini ffyniant teulu'r Penrhyn, oedd sylfaenydd y teulu. Hwyrach i Robin ymsefydlu ym Modfeio mor gynnar â 1389. Priododd (1) Angharad, merch Rhys ap Griffith, a (2) Lowri, merch Grono ab Ifan. Bu'n cynorthwyo Owain Glyndwr ar ddechrau ei wrthryfel, ond erbyn 1408 yr
WILLIAMS, BENJAMIN MORRIS (1832 - 1903), cerddor Parch. John Jones, Talysarn. Symudodd i Ruthyn at Isaac Clarke yr argraffydd, a chysododd Gems of Welsh Melody ('Owain Alaw'). O Ruthyn aeth i Lundain at John Curwen a'i Fab i gysodi cerddoriaeth yn solffa. Gwasnaethodd hefyd yn swyddfeydd Gee, Dinbych; Isaac Jones, Treherbert; a'r Genedl Gymreig yng Nghaernarfon. Enillodd yn eisteddfod genedlaethol Ruthyn am ' Drefniant o Alawon Cymreig iSeindorf
WILLIAMS, EDWARD (Iolo Morganwg; 1747 - 1826), bardd a hynafiaethydd , a hyn sy'n egluro'r diddordeb mawr a gymerai yng ngeirfa'r iaith. Felly y dechreuodd brifio'n ysgolhaig Cymraeg. Dysgodd grefft ei dad, sef crefft y saer maen. Bu ar daith yn y Gogledd tua 1771-2, ac yn 1773, aeth ef a'i frodyr i Lundain. Yno cyfarfu ag ' Owain Myfyr ' ac aelodau eraill Cymdeithas y Gwyneddigion, a chafodd gyfle i fynychu cyfarfodydd y gymdeithas honno a hefyd i ddarllen
WILLIAMS, Syr GLANMOR (1920 - 2005), hanesydd astudiaeth fer ar Owain Glyndŵr, ac yn yr un flwyddyn ei Welsh Reformation Essays. Aeth rhai blynyddoedd heibio cyn iddo gyhoeddi Religion Language and Nationality in Wales yn 1979, ac yna yn 1985 daeth cyfrol ddwyieithog fer ar Harri Tudur, a chasgliad o ysgrifau ar arweinwyr crefyddol ar hyd yr oesau yng Nghymru, sef Grym Tafodau Tân. Llwyddodd i ddarbwyllo Gwasg Rhydychen i noddi cyfres o lyfrau
WILLIAMS, OWEN (Owain Gwyrfai; 1790 - 1874), hynafiaethydd golau ydoedd. Cerddai yn fân ac yn fuan gan grymu ychydig, ac ni welid ef byth heb ffon. Cowper oedd wrth ei alwedigaeth, a bu'n gweithio i wneuthur berfâu i'w gwerthu i berchennog chwarel Dinorwig cyn iddynt ddechrau defnyddio gwagenni yn y chwarel. Bu'n ddisgybl i 'Dafydd Ddu Eryri' pan gadwai'r gŵr hwnnw ysgol yn y Waun Fawr, Betws Garmon, a 'Dafydd Ddu' oedd ei athro barddol hefyd. Awdl 'Owain
WILLIAMS, PETER (Pedr Hir; 1847 - 1922), llenor, eisteddfodwr, a gweinidog gyda'r Bedyddwyr ; enillodd y wobr am fugeilgerdd yn eisteddfod genedlaethol Llundain, 1887, am ramant yn eisteddfod Aberhonddu, 1889. Ymddangosodd ei Odlau yn 1879, pryddest ar Yr Aifft yn 1885, a Breuddwyd Sion y Bragwr yn 1890. Yn ei flynyddoedd olaf yr oedd yn llawn afiaith gyda'r ddrama; cyhoeddodd ddwy ddrama ysgrythurol ar Moses, 1903 a 1907, a'i waith mwyaf uchelgeisiol, Owain Glyndwr, yn 1915. Meddiannwyd ef yn
WILLIAMS, RICHARD (1747 - 1811), clerigwr a llenor , a Llanferres 1805-11; bu farw'n ddisyfyd 4 Mehefin 1811. Gradd neu beidio, y mae'n amlwg fod anian ysgolhaig ynddo; trosodd un o drasiedïau Seneca, y Medea, yn Saesneg, a gadawodd mewn llawysgrif drosiadau Lladin o farddoniaeth Gray, a phethau eraill. Ond cofir ef yn bennaf fel cyfaill Thomas Pennant, a chyfieithydd y darnau o farddoniaeth Gymraeg sydd yn Tour Pennant (megis ' Hirlas ' Owain
WILLIAMS, WILLIAM LLEWELYN (1867 - 1922), aelod seneddol, cyfreithiwr, ac awdur ar y Cyfandir (Trafodion Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion, 1901-2); casglwyd nifer o'r ysgrifau hyn yn gyfrol, The Making of Modern Wales, yn 1919. Yr oedd ei wybodaeth o gyfnod y Tuduriaid yn sylweddoi, ac efe a olygodd arg. ' Everyman ' o History J. A. Froude. Ar gyfnodau eraill, yr oedd braidd yn fympwyol, fel y dengys ei wrthodiad i wynebu'r ffeithiau am Owain Lawgoch a ' Iolo Morganwg
teulu WYNN Bodewryd, Caernarvon. Disgrifir Hywel fel tenant rhydd yng Nghaerdegog yn 1391. Cymerth ran yn rhyfel Owain Glyndwr, ac yr oedd yn un o'r llu a ddirwywyd, 10 Tachwedd 1406. Ei wraig oedd Angharad ferch Madog ap Hywel Gymen. Ceir enw ei fab GRUFFUDD AP HYWEL wrth ddogfennau yn 1421-2. Yr oedd LLYWELYN ei fab yntau yn rhingyll Lliwon yn 1451, ac yn fyw yn 1467. Mab i hwnnw oedd RHYS, a oedd yn byw yn Llechgynfarwy yn

Canlyniadau chwilio

253 - 264 of 269 for "Owain"