Y Bywgraffiadur Cymreig

GRUFFUDD ap DAFYDD FYCHAN (fl. 15fed ganrif), bardd O Dir Iarll ym Morgannwg. Ef, yn ddiau, yw'r gŵr, 'Gruffudd mydrydd a enwir gŵr o Fetws Tir Iarll,' y ceir ei achau gan G. T. Clark (Limbus Patrum). Cadwyd nifer o'i gywyddau, ac yn eu plith farwnad i Harri VI, nifer o gywyddau brud, a thri chywydd serch; ceir hefyd y ddau gywydd a ganodd Llywelyn Goch y Dant ac yntau pan welsant farwnad Hywel ap D. ap Ieuan ap Rhys i Ieuan ap Hywel Swrdwal
GRUFFUDD ap GRONW GETHIN (fl. c. 1380-1420), bardd
GRUFFUDD ap GWRGENAU, bardd Nid erys o'i waith ond (1) awdl farwnad i'r tywysog Gruffudd ab Cynan ap Owain Gwynedd, a fu farw (1200) yn fynach yn abaty Aberconwy, a (2) cadwyn o englynion yn datgan hiraeth y bardd ar ôl rhai o'i gymdeithion. Y mae'r awdl yn gwbl arbennig ymhlith y marwnadau i'r tywysogion am mai ail le a roddir i achau a gyrfa a haelioni'r gwrthrych. Nid syniadau'r canu arwrol sydd ynddi'n bennaf, ond
GRUFFUDD ap HUW ab OWAIN - gweler GUTUN OWAIN
GRUFFUDD AP LLYWELYN (bu farw 1064), brenin Gwynedd 1039-1064 a phenarglwydd ar y Cymry oll Mab ydoedd i Lywelyn ap Seisyll ac Angharad merch Maredudd. Roedd Gruffudd yn un o dywysogion Brythonaidd mwyaf llwyddiannus yr Oesoedd Canol, a honna Llyfr Llandaf mai ef oedd 'brenin Cymru benbaladr'. Serch hynny, yn unol â'r syniad canoloesol am Olwyn Ffawd, daeth ei yrfa i ben mewn alltudiaeth a marwolaeth dreisgar. Hanai ei dad Llywelyn o Bowys yn wreiddiol. Cipiodd frenhiniaeth Gwynedd trwy
GRUFFUDD ap LLYWELYN (bu farw 1063), brenin Gwynedd a Phowys, ac ar ôl 1055 brenin Cymru oll Gruffudd ap Llywelyn yn frenin Gwynedd a Phowys. Yn union wedyn trawodd ergyd yn erbyn Saeson Mercia ym mrwydr Rhydygroes-ar-Hafren a gyrrodd hwynt yn waedlyd ar ffo. Dug y fuddugoliaeth hon ef i amlygrwydd, ac o hyn hyd ei farwolaeth parhaodd yn darian i'w wlad ac yn ddychryn i'w gelynion. Ar ôl taro gwŷr Mercia a sicrhau'r gororau troes ei sylw at y Deheubarth, lle yr oedd Hywel ab Edwin yn frenin. Ni
GRUFFUDD ap LLYWELYN LLWYD - gweler GRUFFUDD LLWYD ap DAFYDD GAPLAN
GRUFFUDD ap MAREDUDD ap DAFYDD (fl. 1352-82), bardd
GRUFFUDD ap NICOLAS (fl. 1415 - 1460), uchelwr, a phrif ffigur llywodraeth leol deheubarth tywysogaeth Cymru yng nghanol y 15fed ganrif -orllewin, i gynnull y lluoedd, ac i osod coelcerthi, 7 Hydref 1450. Tua'r adeg hon, ac yntau yn anterth ei awdurdod, y cynhaliwyd eisteddfod Caerfyrddin. Nid oes sicrwydd am y flwyddyn na'r manylion. Rhoddir 1451 a 1453 mewn gwahanol adroddiadau. Dywed rhai iddi barhau am dri mis ar gost Gruffudd ap Nicolas yn Ninefwr, ac eraill mai am bythefnos y bu, a hynny yn nhref Caerfyrddin. Cytunir mai Gruffudd ap
GRUFFUDD ap TUDUR ap HYWEL (fl. 1500-1540), bardd
GRUFFUDD BENRHAW, neu PENRHAW (fl. 15fed ganrif), bardd y gwyddys ei fod yn ŵr o Frycheiniog ac o dylwyth yr Awbreaid. Cadwyd cyfres o englynion a fu rhwng Gruffudd ap Nicolas, Owain Dwnn, ac yntau. Ceir darnau o ryddiaith gyda'r rhain, a'r cyfan yn rhoi gwahanol helyntion y Fenrhaw, a oedd yn 'ddyn dyrys drwg ei reol.' Rhoir hanes ei garcharu yng Nghaerfyrddin a'i ryddhau drwy gymorth Gruffudd ap Nicolas; ei ail-garcharu a thalu ei ddyled gan Tomas
GRUFFUDD DAFYDD DDU (fl. c. 1500?), bardd

Canlyniadau chwilio

49 - 60 of 182 for "Gruffudd"