Y Bywgraffiadur Cymreig

GRUFFYDD, ROBERT GERAINT (1928 - 2015), ysgolhaig Cymraeg ei ysbrydoli gan ei athrawon, Ifor Williams a Thomas Parry yn arbennig. Ymfalchïai ei fod yn nosbarth anrhydedd olaf Ifor Williams a hoffai adrodd ei atgofion am achlysur y ddarlith olaf honno. Arwydd o'i benderfyniad i feistrioli pwnc yw'r hanesyn a adroddir amdano yn treulio gwyliau haf 1944 yn y Llyfrgell Genedlaethol 'yn darllen yn systematig bob un llyfr ac erthygl a thestun a restrir yn
GUEST, y FONESIG CHARLOTTE ELIZABETH (1812 - 1895), cyfieithydd, gwraig busnes a chasglydd ganrif. Ymgymerodd ag amryw gynlluniau lles, dan gymhelliad ei chefnder, yr archaeolegydd Henry Layard. Gyda marwolaeth Syr John Guest yn 1852 ymgymerodd y Fonesig Charlotte, a hithau'n unig ymddiriedolwr gweithredol, â rhedeg y gweithfeydd. Yr oedd y diwydiant haearn ar y goriwaered erbyn hyn ac yn haf 1853 bu rhaid i'r Fonesig Charlotte ymdrin â streic yn y gweithfeydd, sefyllfa lle'r oedd yn wynebu
GWYN, FRANCIS (1648? - 1734), gwleidydd mab ac etifedd Edward Gwyn o Lansannwr, Sir Forgannwg, ac Eleanor, merch ieuaf Syr Francis Popham o Littlecott, swydd Wilts; ganwyd yn Combe Florey, Gwlad yr Haf, yn 1648 neu 1649. Ymaelododd yng Ngholeg Eglwys Crist, Rhydychen, 1 Mehefin 1666, yn 17 mlwydd oed, a daeth yn efrydydd o'r Middle Temple yn 1667. Galwyd ef i'r bar ond yn ddiweddarach gadawodd y gyfraith ac ymroddodd i wleidyddiaeth
GWYNN, EIRWEN MEIRIONA (1916 - 2007), gwyddonydd, addysgwr ac awdur magodd hoffter o berfformio ar lwyfan ynghyd â sylfaen academaidd gref. Yn 1926 cymerodd Jack, ewythr Eirwen a phartner ei thad, swydd Swyddog Deintyddol Rhanbarthol dros Gymru yng Nghaerdydd a phenderfynodd William a'r teulu ei throi am Gymru. Llangefni a ddewiswyd fel safle i'r practis, ond treuliwyd gaeaf 1927 yng nghynefin Annie ger Bwlchtocyn, Llŷn. (Bu 'Gorwel' yn dŷ haf i'r teulu am flynyddoedd
HALL, GEORGE HENRY (yr Is-iarll Hall o Gwm Cynon cyntaf), (1881 - 1965), gwleidydd Ganwyd 31 Rhagfyr 1881 ym Mhenrhiwceibr, Aberpennar, Morgannwg, mab George Hall, glöwr (bu farw 1889) brodor o Marshfield, swydd Gaerloyw, ac Ann Guard ei wraig (bu farw 1928) a ddaeth o Midsomer Norton ger Radstock, Gwlad-yr-Haf. Addysgwyd ef yn ysgol elfennol Penrhiwceibr, ond bu raid iddo ymadael â'r ysgol yn 12 oed i weithio yng nglofa Penrhiwceibr er mwyn helpu'i fam weddw a adawyd gyda
HARTSHORN, VERNON (1872 - 1931), arweinydd Llafur, aelod seneddol, aelod o'r 'Cabinet,' diweithdra, ac er bod ganddo syniadau cryfion ar y mater a gyflewyd i'r Prif Weinidog o fewn deufis i'w benodiad daeth y diwedd (heb sôn am gyfwng diffaith haf 1931) i roddi pen ar bob cynigion o'r fath. Bu farw ar 13 Mawrth y flwyddyn honno. Nid oedd dim o'r ymfflamychwr yn Hartshorn; nid oedd yn ŵr ymadroddus; araf ac ymarhous ei siarad, hyd yn oed afrwydd; ond pan boethai iddi, deuai'r geiriau at ei
HEMP, WILFRID JAMES (1882 - 1962), hynafiaethydd Ganwyd 27 Ebrill 1882 yn Richmond, Surrey, unig blentyn James Kynnerly Hemp a'i wraig Alice Challoner (ganwyd Smith), Priododd ei chwaer hi â J. Lloyd-Jones, rheithor Cricieth 1883-1922, a thrwy hynny cafodd Hemp gysylltiad â gogledd Cymru, a threuliodd ei wyliau haf yn sir Gaernarfon. Addysgwyd ef yn ysgol Highgate, Llundain, a'i benodiad cyntaf oedd yn y Principal Probate Registry, yn Somerset
HIMBURY, DAVID MERVYN (1922 - 2008), gweinidog (Bed.) a phrifathro coleg Chester Street, Wrecsam, ac ordeiniwyd ef yno yn haf 1950. Prin chwe mis a dreuliodd yn y weinidogaeth fugeiliol yn Wrecsam cyn ymateb i wys Coleg y Bedyddwyr, Caerdydd, i ddychwelyd yno yn Athro Hanes. Dechreuodd ar ei waith yn Ionawr 1951 ac yn 1957 cyhoeddwyd llyfr o'i eiddo i nodi trydedd jiwbili Coleg y Bedyddwyr, The South Wales Baptist College (1807-1957). Yn 1951 priododd â Gwladys Marion
HOOSON, JOHN (1883 - 1969), athro, ysgolhaig a brogarwr , Bangor, lle graddiodd gydag anrhydedd mewn Lladin (1906) a Ffrangeg (1907). Yn ddiweddarach enillodd radd M.A. Prifysgol Cymru. Aeth ymlaen i astudio yn y Sorbonne ac ym Mhrifysgol Berlin a theithiodd lawer ar y cyfandir. Treuliodd ei holl yrfa broffesiynol yn dysgu Ffrangeg, Almaeneg ac Eidaleg - yn Ysgol Taunton, Gwlad-yr-Haf am wyth mlynedd ac wedyn yn ysgol City of Westminster am dros ddeng mlynedd
HOWELL, JOHN HENRY (1869 - 1944), arloeswr addysg dechnegol yn Seland Newydd ac o Hydref 1898 i Ebrill 1899 bu'n ailennill nerth yn St Moritz a threulio'r haf mewn ymchwil wyddonol yn Zurich. Gan i'r meddygon wrthod caniatáu iddo ddychwelyd i Gaergrawnt trodd eto i Aberystwyth i dreulio dwy flynedd fel athro gwyddoniaeth yn yr ysgol sir, ac ailafael ym mywyd llenyddol y dre a gwaith cymdeithasol yn y Progress Hall. Penderfynodd ymfudo i Seland Newydd er mwyn ei iechyd a
HOWELL, WILLIAM (1740 - 1822), gweinidog Ariaidd ac athro coleg Ganwyd yn Wincanton, Gwlad yr Haf, 1740, mab y Parch. William Howell, Birmingham. Fe'i haddysgwyd gan ei dad, a chan Jenkin Jenkins, Llanfyllin. Yn ystod 1759-60 yr oedd yn academi Warrington, ac yn 1760-4 yng Ngholeg Caerfyrddin. Yr oedd, yn ôl y Cofiant, yn gyd-efrydydd â ' Dafis Castellhywel.' Bu am beth amser ar y Cyfandir ac yn gofalu am eglwys Seisnig yn Amsterdam. Wedi dychwelyd bugeiliodd
HOWELLS, THOMAS (Hywel Cynon; 1839 - 1905), glowr, argraffydd, cerddor, bardd, a phregethwr dref. Yn 1866 prynodd beiriannau argraffu ' Tavalaw,' a dilynodd y grefft o argraffu hyd ei farwolaeth. Yr oedd yn bregethwr cynorthwyol yn Saron (A.), Aberaman, a phregethai yn fynych oddi cartref. Cyhoeddodd ddau lyfr o farddoniaeth, Awelon yr Haf, a Cerddi Hywel Cynon. Cyfansoddodd amryw ddarnau cerddorol a fu'n boblogaidd yn ei gyfnod, e.e. ' Gwnewch bopeth yn Gymraeg,' a cheir tôn ganddo yn

Canlyniadau chwilio

73 - 84 of 241 for "Haf"