Y Bywgraffiadur Cymreig

MORGAN, DEWI (Dewi Teifi; 1877 - 1971), bardd a newyddiadurwr Faner. Ymhlith ei 'ddisgyblion' yr oedd D. Gwenallt Jones, T. Ifor Rees, Caradog Prichard, T. Glynne Davies, J. M. Edwards, Iorwerth C. Peate ac Alun Llywelyn-Williams. Bu farw yn 93 oed yn ysbyty Bronglais Aberystwyth 1 Ebrill 1971 a'i gladdu ym mynwent y Garn 6 Ebrill.
MORGAN, ELENA PUW (1900 - 1973), nofelydd, awdur straeon byrion a ffuglen i blant llenyddol yr ardal. Roedd ganddynt lawer o ffrindiau llengar, gan gynnwys y nofelydd Seisnig John Cowper Powys, a oedd wedi ymgartrefu gerllaw, a'r awduron o Gymry Iorwerth C. Peate, Moelona, E. Tegla Davies, a Kate Roberts. Ysgrifennodd Morgan ei ffuglen ar gyfer cylchgronau Cymraeg a chystadlaethau'r Eisteddfod Genedlaethol. Dim ond yn ystod cyfnod o ddeng mlynedd (c.1930-1940) yn ei bywyd y medrai
teulu MORTIMER Wigmore, Richard's Castle gan Rhys ap Gruffudd ger Maesyfed. Yn hanner cyntaf y 13eg ganrif Llewelyn ap Iorwerth oedd y prif dywysog yng Nghymru, ac yn 1230 cysylltwyd y Mortimeriaid â Llewelyn pan briodwyd RALPH de MORTIMER â Gwladys Ddu, merch y tywysog. Bu iddynt fab, ROGER de MORTIMER, ac ychwanegodd ef yn fawr at diroedd y teulu pan briododd yn 1247 â Matilda, ferch William de Braose, cynarglwydd Brycheiniog
teulu MOSTYN Mostyn Hall, History. Aeth Ieuan, pedwerydd mab Iorwerth Ddu (o deulu Pengwern), i wasanaeth yr Eglwys, o dan yr enw John Trevor. Yn ôl y bardd Guto'r Glyn yr oedd IEUAN FYCHAN AP IEUAN AB ADDA (Pengwern a Mostyn) yn fardd ac yn delynor; gweler Phillipps MS. 2160 yn Llyfrgell Caerdydd a NLW MS 3027E (sef NLW MS 3027E). O ochr ei fam yr oedd yn gyfyrder i Edmund, iarll Richmond, a Jasper Tudor, iarll Pembroke. Yn
OWAIN BROGYNTYN (fl. 1180), tywysog Powys ddisgynyddion yn parhau yn ddeiliaid am gryn amser ar ôl y goncwest gan Edward I. Gadawodd dri mab, Bleddyn, Iorwerth, a Gruffydd, o'i wraig Margaret, merch Einion ap Seisyll, Mathafarn.
OWAIN CYFEILIOG (c. 1130 - 1197), tywysog a bardd ceid gyda thywysogion eraill Powys a thaleithiau eraill Cymru yn y dygyfor mawr Cymreig o dan arweiniad Owain Gwynedd yn wynebu ymosodiad Harri II yn ardal y Berwyn. Eithr y flwyddyn ddilynol ymunodd ag Owain Fychan i yrru Iorwerth Goch allan o Fochnant, a'i rhannu rhyngddynt. (Ffin yw hon sy'n aros hyd heddiw rhwng siroedd Dinbych a Threfaldwyn.) Yn 1167 dychwelodd at hen bolisi ei ewythr, Madog ap
OWAIN GWYNEDD (c. 1100 - 1170), brenin Gwynedd - Iorwerth Drwyndwn a Maelgwn, a dau o Christina - Dafydd a Rhodri. Yr oedd iddo chwe mab arall o leiaf (goroesodd dau ohonynt, sef Hywel a Cynan, eu tad), a dwy ferch - Angharad, gwraig Gruffydd Maelor I, a Gwenllian, gwraig Owain Cyfeiliog. Pan oedd yn wr ieuanc yn ystod y blynyddoedd 1120-30 bu Owain Gwynedd yn cydweithredu â brawd hyn, Cadwallon, ar ran eu tad a oedd yn mynd yn hen, yn y gwaith o
teulu OWEN Peniarth, Iorwerth, Ynysmaengwyn, hen gartref Cymreig arall tua thair milltir i lawr o Beniarth yng nghyfeiriad Tywyn. Adnabyddid aer y briodas honno fel DAVID LLOYD (y mae ei ewyllys wedi ei dyddio 11 Gorffennaf 1570). Priododd David Lloyd Nest (neu Annes), merch Gruffydd ap John ap Gruffydd, Cefnamwlch, Sir Gaernarfon, eithr gan na bu iddo aer fe'i dilynwyd gan ei chwaer ELIZABETH, gwraig GRUFFYDD OWEN, Talybont
PEATE, IORWERTH CYFEILIOG (1901 - 1982), Curadur Amgueddfa Werin Cymru, 1948-1971, ysgolhaig, llenor a bardd Ganwyd 27 Chwefror 1901 yng Nglan-llyn, Llanbryn-Mair yn fab i George Howard ac Elizabeth Peate (née Thomas). Daeth ei frawd hŷn Dafydd Morgan Peate (ganwyd 1898) yn rheolwr banc a phriododd ei chwaer iau Morfudd Ann Mary (ganed 1910) Llefelys Davies, cadeirydd y Bwrdd Marchnata Llaeth ddydd Calan 1942. Bu farw brawd arall, John Howard Peate, yn blentyn ifanc yn 1899. Addysgwyd Iorwerth Peate yn
POWELL, WILLIAM EIFION (1934 - 2009), gweinidog (A.) a phrifathro coleg Yfory' yn Iorwerth Jones, gol., Yr Annibynwyr Cymreig ddoe, heddiw ac yfory (1989). Daeth cryn llwyddiannau i ran Eifion droeon yn yr Eisteddfod Genedlaethol. Un ohonynt oedd hwnnw yn Eisteddfod Genedlaethol Y Bala 1967, pan ddaeth yn fuddugol ar draethawd ar 'Fywyd a Gwaith Gwilym Bowyer,' a gyhoeddwyd yn llyfr gan Wasg John Penri ym 1968. Wrth baratoi'r gwaith hwnnw, bu'n chwilio am bob manylyn am
PROTHERO, CLIFFORD (1898 - 1990), trefnydd y Blaid Lafur yng Nghymru wrando ar ddoethineb Huw T. Edwards a graslonrwydd James Griffiths. Ar ôl i James Griffiths gael ei ddewis yn Ddirprwy Arweinydd y Blaid Lafur dechreuodd y datganolwyr Llafur gael y llaw drechaf dros y gwrthwynebwyr fel Iorwerth Thomas, Ness Edwards a George Thomas. Pan lwyddodd James Griffiths i gael Aneurin Bevan i gytuno i bolisi datganoli, cafodd yr alwad am Ysgrifennydd Gwladol i Gymru gyda sedd
RHISIART FYNGLWYD (fl. 1510-70), bardd Mab Iorwerth Fynglwyd, ac athro cerdd i Ddafydd Benwyn. Fe'i gelwir hefyd wrth yr enw Rhisiart Iorwerth. Er bod cartref ei dad yn Saint-y-Brid, yr oedd Rhisiart yn byw yn Nhir Iarll. Canodd gywyddau serch yn ei ieuenctid, ac yna gerddi caeth o fawl ar yr hen fesurau i uchelwyr Morgannwg, Sir Gaerfyrddin, a sir Frycheiniog, yn bennaf. Ymhlith y cerddi hyn fe geir amryw i'r Dwniaid, ac yn arbennig

Canlyniadau chwilio

85 - 96 of 115 for "Iorwerth"