Y Bywgraffiadur Cymreig

MORGAN FYCHAN (bu farw 1288), arglwydd barwniaeth Gymreig Afan Wallia (neu Nedd-Afan) yn arglwyddiaeth ('honour') Morgannwg); , Thomas de Avene. Rywbryd ar ôl 1350 daeth Afan i feddiant y pen-arglwydd, oherwydd, y mae'n debygol, cyfnewid tiroedd a wnaethpwyd gan Jane, merch ac aeres Thomas, a gwraig William Blount. Sylwer, serch hynny, mai Rhys, mab iau Madog (Morgan ?) Fychan, a etifeddodd diroedd ei dad ym Maglan, oedd cyndad llawer o deuluoedd pur adnabyddus Morgannwg - teulu Mackworth a theulu Williams, Aberpergwm, yn eu
MORGAN, ALFRED PHILLIPS (1857 - 1942), cerddor Ganwyd 21 Mai 1857 yn Rhymni, mab David Price a Levia Phillips Morgan. Symudodd y teulu i fyw i Bwllgwilym ger Cefn-bedd-Llywelyn, ac yn ddiweddarach i Lanfair-ym-Muallt. Addysgwyd ef yn Ysgol Waddol y dref honno, ac wedi hynny bu am gwrs o addysg gerddorol yng ngholeg Aberystwyth o dan Dr. Joseph Parry a chafodd wersi gan Goleg y Tonic Solffa. Enillodd lawer o wobrwyon am gyfansoddi tonau, ac am
MORGAN, Syr CHARLES (1575? - 1643?), milwr ') nes peri i rai pobl obeithio y byddai iddo arwain llu arfog yn erbyn Iago I pan ddeuai hwnnw i'r orsedd, eithr gwrthododd; ac yn wobr, gwnaethpwyd ef yn farchog (23 Gorffennaf 1603). Yna aeth yn ôl i Ostend hyd nes cwympodd y lle hwnnw i ddwylo Spinola (20 Medi 1604); daeth adref yr adeg honno ac fe'i gwnaethpwyd yn ustus heddwch. Wedi i derfysgoedd y ' Pabyddion ' dorri (Mai 1605) yn Swydd
MORGAN, CLIFFORD (Cliff) ISAAC (1930 - 2013), chwaraewr rygbi, gohebydd a darlledwr chwaraeon, rheolwr cyfryngau Ganwyd Cliff Morgan ar 7 Ebrill 1930 yn 159 Heol Top Trebanog, Trebanog yng Nghwm Rhondda, unig blentyn Clifford Morgan (1901-1972), glöwr, a'i wraig Edna May (g. Thomas, 1907-1962). Roedd ei dad yn bêl-droediwr talentog, a chynigiwyd cytundeb proffesiynol iddo gan glwb Tottenham Hotspur yn y misoedd cyn geni Cliff, ond gwrthododd y cynnig. Er mai Saesneg oedd iaith yr aelwyd, dysgodd Cliff
MORGAN, DAVID (1814 - 1883), diwygiwr crefyddol yn 1842 ac ordeiniwyd ef yng nghymdeithasfa Trefin ar 20 Mai 1857. Yn y flwyddyn ganlynol daeth i gysylltiad â Humphrey R. Jones, a oedd newydd ddychwelyd o Unol Daleithiau'r America yn ddwfn o dan ddylanwad diwygiad crefyddol yno, ac a enynasai eisoes fflam diwygiad yng ngogledd Aberteifi. Ymunodd Morgan ag ef, a than ddylanwad y ddau efengylwr ar y dechrau, a Morgan ei hunan ar ôl hynny, wedi i
MORGAN, DAVID JENKINS (1884 - 1949), athro a swyddog amaeth Ganwyd ym Mlaendewi, Llanddewibrefi, Ceredigion, 23 Medi 1884, yn ail blentyn a mab hynaf Rhys Morgan, gweinidog eglwys Bethesda (MC), yn y pentre, a Mary ei wraig (ganwyd Jenkins). Ar ddydd olaf Awst 1887 derbyniwyd ef i'r ysgol fwrdd leol, chwe diwrnod ar ôl ei chwaer a oedd 14 mis yn hŷn nag ef, a bu yno hyd 14 Mai 1897. Agorwyd ysgol sir Tregaron yn neuadd y dre dridiau'n ddiweddarach. Yr
MORGAN, DAVID THOMAS (c. 1695 - 1746), 'Jacobite' Derby aeth Morgan gydag ef am un diwrnod cyn belled ag Ashbourne; yno gadawodd y fyddin ac yn fuan iawn cymerwyd ef i'r ddalfa yn Stone. Pan ddaliwyd ef, dywedodd y bwriedid ymdaith trwy Warwick i Rydychen ac y byddai i'r myfyrwyr ymuno â'r tywysog yno, a thrwy hynny beri i'w teuluoedd ymuno i'w bleidio; y mae'n eithaf posibl mai dyna oedd cyngor Morgan yn y trafodaethau brwd a gafwyd cyn i'r tywysog
MORGAN, DYFNALLT (1917 - 1994), bardd, beirniad llenyddol a chyfieithydd Ganwyd Dyfnallt Morgan ym Mhenydarren, Merthyr Tudful ar 24 Mai 1917, yn unig blentyn i Osborne Morgan (1881-1937) a'i wraig Frances Jane (ganwyd Hawes, 1882-1966). Roedd teulu ei dad wedi symud o Geredigion i Ferthyr yn ystod y bedwaredd ganrif ar bymtheg, ac roedd gwreiddiau teuluol ei fam yn Llanddewi Brefi. Cyfarfu ei rieni yn Llanddewi ar ôl i'w fam symud i'r pentref o Lundain i fyw gyda'i
MORGAN, EDWARD (1817 - 1871), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd eglwysig ac o blaid addysg y weinidogaeth. Yn 1856 penodwyd ef yn oruchwyliwr cronfa at Goleg y Bala; rhwng hynny ac 1870 llwyddodd i gasglu cyfanswm o tua £30,000. Bu'n ysgrifennu i'r Traethodydd o 1846; bu'n olygydd Y Methodist o 1854 hyd 1856, ac ysgrifennodd rai erthyglau i'r Gwyddoniadur. Bu'n llywydd cymdeithasfa'r Gogledd yn 1865 ac yn llywydd y gymanfa gyffredinol yn 1870. Bu farw 9 Mai 1871
MORGAN, EDWARD (E.T.; 1880 - 1949), chwaraewr rygbi Ganwyd 22 Mai 1880 yn Aber-nant, cwm Cynon, Morgannwg, ac addysgwyd ef yng Ngholeg Crist, Aberhonddu ac Ysbyty Guy, Llundain. Dr. 'Teddy' (felly ' E.T.') Morgan sgoriodd y cais mwyaf hanesyddol yn hanes y gêm yng Nghymru, os nad yr enwocaf erioed. Ef oedd piau'r cais a sicrhaodd fuddugoliaeth o 3-0 i Gymru dros Grysau Duon Seland Newydd yng Nghaerdydd ar 16 Rhagfyr 1905. Nid yn unig yr oedd yn
MORGAN, ELENA PUW (1900 - 1973), nofelydd, awdur straeon byrion a ffuglen i blant a gwleidyddol a ddigwyddodd yng Nghymru yn ystod y degawdau hynny. Dori Llwyd yw'r prif gymeriad ac ar ddechrau'r nofel mae hi'n ferch un ar ddeg oed yn gwneud yn dda yn yr ysgol. Er mai Saesneg yw iaith addysg, iaith estron i Dori a'i chyd-ddisgyblion, mae deallusrwydd Dori yn ei chadw ar frig y dosbarth. Gwahanol iawn yw ei bywyd gartref, lle mae ei mam greulon yn ei chosbi'n rheolaidd. Mae hi'n
MORGAN, EVAN FREDERIC (ail IS-IARLL TREDEGAR), (1893 - 1949), bardd, arlunydd, milwr, a gwleidydd agored yn y cwest a ddilynodd ym mis Mai 1925. Addysgwyd yr Anrhydeddus Evan Morgan, fel yr adweinid ef am ran helaeth o'i oes, yn Eton ac Eglwys Crist, Rhydychen. Yr oedd yn un o sefydlwyr Cymdeithas Geltaidd Rhydychen, ac yn Is-lywydd o'r cychwyn. Yn unol â thraddodiad ei deulu cymerodd gomisiwn yn y fyddin gan ddewis yn naturiol y Gwarchodlu Cymreig, 27 Mehefin 1915, ond ni chaniataodd ei iechyd

Canlyniadau chwilio

1117 - 1128 of 1867 for "Mai"