Y Bywgraffiadur Cymreig

teulu WYNN Gwydir, disgynyddion yr uniad hwn yn y Gesail Gyfarch, Ystumcegid, Clenennau a Bryncir. Yn ystod gwrthryfel Owain Glyndwr bu Ieuan ap Maredudd ap Hywel ap Dafydd ap Gruffydd, Cefn y Fan (a elwid yn Ystumcegid yn ddiweddarach) a Chesail Gyfarch, yn pleidio'r Goron, gan farw yn 1403 wrth amddiffyn castell Caernarfon yn erbyn lluoedd Glyndwr; yr oedd Robert, ei frawd, yn un o bleidwyr Glyndwr a derbyniodd bardwn gan
OWAIN TUDUR (c. 1400 - 1461), gŵr llys Taid y brenin Harri VII; mab Maredudd ap 'Syr' Tudur ap Gronw Fychan (gweler Tudur, Teulu - hanes cynnar) a Margaret, merch Dafydd Fychan ap Dafydd Llwyd. Annelwig a thywyll iawn yw hanes cynnar Owain Tudur, ond y mae'n sicr iddo, pan yn ŵr ieuanc, ddyfod yn was yng ngosgorddlu ('teulu') y brenin Harri V, efallai trwy ddylanwad ei gâr a oedd yn ŵr llys, sef Maredudd ab Owain Glyndŵr. Yn ystod ei
teulu GRIFFITH Penrhyn, Gaernarfon. Gafael Goronwy ab Ednyfed oedd cnewyllyn ystad y Penrhyn, a chyfetyb y Gafael cyfan yn fras i ddemen neu barc y Penrhyn heddiw. Y briodas hon oedd y ddolen gydiol gyntaf rhwng teulu Griffith a'r Penrhyn, ond yng ngogledd ddwyrain Cymru y bu Griffith ap Gwilym fyw drwy ei oes. Ynghyd â'i frawd, BLEDDYN, bu farw yn gwrthryfela gyda Owain Glyndŵr cyn Hydref 1406, ond ceid cynrychiolwyr
teulu VAUGHAN Llwydiarth, Nid yn Sir Drefaldwyn yr oedd gwreiddiau y teulu hwn. Dywedir am Celynin (fl. yn nechrau'r 14eg ganrif) iddo ffoi o Dde Cymru wedi iddo ladd maer Caerfyrddin; ei wraig gyntaf oedd Gwladus, aeres Llwydiarth ac yn disgyn ar y ddwy ochr o dywysogion Powys. Yr oedd GRUFFUDD, gor-or-ŵyr Celynin, yn un o bleidwyr Owain Glyndŵr, a chafodd bardwn am hyn gan Edward de Charlton, arglwydd Powys; yn seithfed
JAMES, DANIEL (Gwyrosydd; 1847 - 1920), bardd lle bu'n byw. Pan oedd yn ganol oed, caeodd gwaith Glandwr, ac aeth 'Gwyrosydd' i Dredegar a Dowlais, ac yna i Flaengarw erbyn 1891, lle y cafodd waith pwyso a thrafod glo ar ben pwll. Daeth yn gyfeillgar â Glyndwr Richards, arweinydd canu, ac fe'i dilynnodd i Aberpennar, lle bu 'Gwyrosydd' fyw 20 mlynedd, gan weithio 15 ohonynt yn un o byllau Nixon, ac, ar ôl i'w iechyd wanhau, am bum mlynedd dan y
IOLO GOCH (c. 1320 - c. 1398), bardd lys Hywel Cyffin, deon Llanelwy o 1385-97. Ceir tri chywydd a ganodd i Owain Glyndŵr, ond prin iawn y gellir dyddio'r olaf o'r tri wedi 1386. Perthynai Iolo felly yn hollol i'r 14eg ganrif, ac yr oedd yn gyfoeswr â Dafydd ap Gwilym a Llywelyn Goch Amheurig Hen; canodd farwnadau i'r ddau. Bu hefyd yn ffraeo'n farddol gyda Gruffydd Gryg. Canodd awdlau yn null y Gogynfeirdd, a hyd yn oed yn ei gywyddau
WILLIAMS, PETER (Pedr Hir; 1847 - 1922), llenor, eisteddfodwr, a gweinidog gyda'r Bedyddwyr ; enillodd y wobr am fugeilgerdd yn eisteddfod genedlaethol Llundain, 1887, am ramant yn eisteddfod Aberhonddu, 1889. Ymddangosodd ei Odlau yn 1879, pryddest ar Yr Aifft yn 1885, a Breuddwyd Sion y Bragwr yn 1890. Yn ei flynyddoedd olaf yr oedd yn llawn afiaith gyda'r ddrama; cyhoeddodd ddwy ddrama ysgrythurol ar Moses, 1903 a 1907, a'i waith mwyaf uchelgeisiol, Owain Glyndwr, yn 1915. Meddiannwyd ef yn
RHYS GOCH ERYRI (fl. dechrau'r 15fed ganrif), bardd Rhirid; yn ôl B.M. Add. MS. 14866 (511), Gwyneddon MS. 3 (161), Peniarth MS 112 (815), 'ap Dafydd ab Ieuan Llwyd.' Gellir amseru ei gywyddau i Wilym ap Gruffudd o'r Penrhyn, Syr William Tomas o Raglan, a Wiliam Fychan ap Gwilym o'r Penrhyn, yn hwylus yn y cyfnod hwn. Ni chadwyd cywydd ganddo i Owain Glyndŵr, er bod awgrymiadau yn ei ganu i deulu'r Penrhyn mai gyda phlaid Owain yr oedd ei gydymdeimlad
teulu NANNAU bod un o lawysgrifau Peniarth yn cyfeirio ato fel 'y braud du o nanney'; yr oedd iddo frawd hefyd o'r enw Adda, ' Adam de Nannew,' yn un o ysgutorion ei ewyllys olaf. Nid oes dim sicrwydd ychwaith ynghylch geirwiredd stori brad Hywel Sele yn 1402 - ef yn ŵyr i Meurig Fychan - yn erbyn Owain Glyndŵr; drwgdybid diweddarwch y stori gymaint gan Syr John Lloyd fel na ddywedir gair am Hywel drwy gydol ei
teulu FITZ ALAN, arglwyddi Croesoswallt, Clun, ac Arundel Tywysog Du. Yn nechrau y 15fed ganrif bu THOMAS FITZ ALAN yn un o'r comisiwn a enwyd i amddiffyn y gororau ar ôl brwydr Amwythig, 1403, ac yn y flwyddyn ddilynol bu'n arwain y fyddin frenhinol yng Ngogledd Cymru yn erbyn Owain Glyndwr.
HODDINOTT, ALUN (1929 - 2008), cyfansoddwr ac athro , a What the old man does is always right. Roedd yn falch o gael ei ystyried yn gyfansoddwr Cymreig, a thynnodd ar awduron Cymreig am destunau, ond ni welir dylanwad elfennau cerddoriaeth werin ar ei idiom arferol, ac mae'n debyg mai traddodiad yr Eidal oedd y dylanwad cerddorol cenedlaethol cryfaf arno. Fe'i hurddwyd yn C.B.E. yn 1981, a dyfarnwyd iddo wobr Glyndŵr am gyfraniad rhagorol i'r
WILLIAMS, WILLIAM MORRIS (1883 - 1954), chwarelwr, arweinydd corau, datgeiniad a beirniad cerdd dant Genedlaethol - Bangor, 1931, Aberafan, 1932, Castell-nedd, 1934, a Chaernarfon, 1935. Yn y tair cyntaf enillodd y côr hefyd Darian Goffa Iorwerth Glyndwr John am ganu trefniannau o alawon gwerin, a'i hennill yn derfynol. Enillodd y wobr gyntaf hefyd yn Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd ym Mae Colwyn 1934. Daeth y Côr yn adnabyddus drwy Gymru gyfan mewn eisteddfod a chyngerdd, ac yr oedd yn un o'r corau cyntaf

Canlyniadau chwilio

25 - 36 of 55 for "Glyndwr"