Y Bywgraffiadur Cymreig

GRUFFUDD LLWYD ap DAFYDD GAPLAN (fl. c. 1400?)), bardd
RHYDDERCH AB IEUAN LLWYD (c. 1325 - cyn 1399?), cyfreithiwr a noddwr llenyddol Roedd Rhydderch yn fab i Ieuan Llwyd ab Ieuan ap Gruffudd Foel o Lyn Aeron ger Llangeitho ac Angharad Hael merch Rhisiart ab Einion o Fuellt, ac yn ddisgynnydd o linach frenhinol Ceredigion a thrwy ei fam-gu a'i orhenfam o Rys ap Gruffydd (bu farw 1197), Arglwydd Deheubarth a phen-noddwr Abaty Ystrad Fflur. Roedd y teulu yn noddwyr blaenllaw i'r beirdd, ac fe gomisiynodd Gruffudd ac Efa, plant
ROBERTS, THOMAS (1884 - 1960), addysgwr ac ysgolhaig , Bangor, ac yn is-brifathro yn 1920, a daliodd y swydd nes ymddeol yn 1949. Dechreuodd Thomas Roberts ymddiddori'n gynnar yn hanes a gwaith Beirdd yr Uchelwyr, a pharhaodd ei ddiddordeb ar hyd ei oes. Testun ei draethawd M.A. yn 1910 oedd barddoniaeth Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan. Yn 1914 cyhoeddodd Gwaith Dafydd ab Edmwnd yng nghyfres The Bangor Welsh MSS Society. Casglwyd copïau o'r cerddi o
TRAHAEARN ap CARADOG (bu farw 1081), brenin Gwynedd ar yr union adeg pan oedd amgylchiadau y llinachau pennaf yn bur isel. Pan fu Bleddyn farw yn 1075 cipiodd Trahaearn yr awenau yng Ngwynedd. Heriwyd ei awdurdod gan Gruffudd ap Cynan, cynrychiolydd hen linach Gwynedd, a gorchfygwyd ef yn Glyngin ym Meirionnydd; yn ddiweddarach yn yr un flwyddyn, fodd bynnag, adenillodd ei awdurdod ym Mron-yr-erw a gorfodi Gruffudd i fynd i alltudiaeth am yr ail dro
MAREDUDD ab OWAIN ab EDWIN (bu farw 1072), brenin Deheubarth Perthynai i'r bumed genhedlaeth ar ôl Hywel Dda ac yr oedd yn gyfyrder, yn y llinach hynaf, i Rys ap Tewdwr. Pan gwympodd Gruffudd ap Llywelyn yn 1063, adferwyd yr hen frenhiniaeth o dan ei arweiniad ef. Yr oedd cyfnod ei deyrnasiad yn cydredeg â thrawiad cyntaf y goncwest Normanaidd ar Ddeheudir Cymru. Wedi ymdrech fer ac unochrog, cydymddug â choncwest tiroedd y goror yng Ngwent a gwobrwywyd ef
GRUFFUDD LLWYD ap RHOBERT, bardd
GRUFFUDD ap GRONW GETHIN (fl. c. 1380-1420), bardd
MAREDUDD ap CYNAN ab OWAIN GWYNEDD (bu farw 1212) O 1173 hyd 1194 yr oedd yn arglwydd Eifionydd a rhan o Ardudwy - ffaith a nodwyd gan Gerallt Gymro pan aeth trwy'r ardal yn 1188. Derbyniodd Feirionnydd hefyd gan ei frawd Gruffudd (yn 1194, mae'n debyg) pan rannodd hwnnw ffrwyth buddugoliaeth yng Ngwynedd gyda'i gefnder Llywelyn I; yr oedd gyrfa gynnar Llywelyn yn ddyledus i raddau helaeth i'r cymorth a roes meibion Cynan iddo. Pan fu Gruffudd
RHYS GOCH ERYRI (fl. dechrau'r 15fed ganrif), bardd O Feddgelert. Efallai mai ef oedd 'un o'r rhai gorau ieuainc' a enwir yng nghywydd y cwest (gan Gruffudd Llwyd, 1385?). Nid yw'r testun yn hollol sicr, ond gellir pwyso ar farwnad Rhys ei hun i Ruffudd, lle geilw ef 'f'athro,' a dweud ei fod agos yn ogyfoed iddo. Tybiodd Llywelyn ap Moel y Pantri fod sen i Bowys yn y farwnad honno, ac ymosododd yn huawdl ar Rys. Etyb yntau 'Rhy hen wyf, a rhy fab
SIÔN BRWYNOG (bu farw 1567?), bardd Mab i William ap Llywelyn ap Iorwerth. Ym Mrwynog, plwyf Llanfflewyn, sir Fôn, yr oedd ei gartref, ac oddi wrth enw'r fferm y cafodd ei gyfenw. Perthynai i ddosbarth y mân ysweiniaid. Byddai'n clera rhan helaeth o'r wlad, a chanodd i uchelwyr Môn, Arfon, Dinbych, Fflint, a Meirion. Bu ymryson fer rhyngddo a Gruffudd Hiraethog ynghylch rhagoriaethau Môn a Thegaingl. Canodd i Harri VIII a Mari
ALIS ferch Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan (c. 1520), prydyddes Merch i ŵr bonheddig o brydydd, Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan (c. 1485 - 1553) o'r Llanerch yn Llewenni Fechan. Ei mam ydoedd ei wraig gyntaf, Sioned ferch Rhisiart ab Hywel, Mostyn (bu farw 1540). Ganwyd Alis (neu Alis Wen) tua 1520, a phriododd Ddafydd Llwyd ap Rhys o'r Faenol ac o deulu Llwydiaid Wigfair, tua 1540. Plant iddi oedd John Llwyd (bu farw 1615), cofrestrydd esgobaeth
SIMWNT FYCHAN (c. 1530 - 1606), bardd a oedd yn byw yn y Tŷ Brith yn Llanfair Dyffryn Clwyd. Dywedir weithiau ei eni yn 1526. Ni ellir profi hynny, ond gan ei fod yn canu tua 1550, y mae'n eglur ei eni cyn 1530. Ei athro barddol ydoedd Gruffudd Hiraethog, ac fe'i hurddwyd yn bencerdd yn eisteddfod Caerwys yn 1568, ac y mae copi o'r drwydded a gafodd yn Y Greal, 1806. Ceir llawer iawn o'i gywyddau yn y llawysgrifau, cywyddau mawl a

Canlyniadau chwilio

25 - 36 of 182 for "Gruffudd"