Y Bywgraffiadur Cymreig

RHYS, Syr JOHN (1840 - 1915), ysgolhaig Celtig Hydref 1865. Er prinned ei fanteision medrodd ennill gradd dda yn y clasuron (ail ddosbarth yn 'Moderations' a'r dosbarth blaenaf yn 'Lit. Hum.' yn 1869), a dewiswyd ef yn gymrawd o Goleg Merton. Heblaw dilyn y cwrs yn Rhydychen, astudiai yng ngwyliau'r haf ar y Cyfandir, ym Mharis a Heidelberg, ac yn 1870-1 yn Leipzig a Göttingen. Bu yn nosbarthiadau Curtius ac eraill, a sefydlodd ei fryd ar ymchwil
EVANS, DAVID THOMAS GRUFFYDD (Barwn Evans o Claughton), (1928 - 1992), cyfreithiwr a gwleidydd chadeirydd Cymdeithas Ginio Lerpwl 1980-81. Ym 1976, sefydlodd Cyfeillion Parc Penbedw a luniwyd gan Joseph Paxton, gan roi iddynt yr arwyddair: “Cadwer yr hyn sydd dda”. Byddai wedi hoffi bod yn gyfarwyddwr ar gwmnïau blaenllaw ond swyddi gyda Marcher Sound Radio a Theledu Granada yn unig a ddaeth i'w ran. Rhoddodd ei ffrindiau'r enw ' Gruff ' iddo. Dyn mawr ydoedd, yn sefyll allan, gyda'i locsynnau
WILLIAMS, MARIA JANE (Llinos; 1795 - 1873), casglwr llên gwerin a cherddor ). Derbyniodd plant y teulu, William (1788-1855), Rees (1792-1849), Thomas (1793-1861), Elizabeth Ann (1794-1871) a Maria Jane addysg dda yn ôl arferion yr oes, ond heb esgeuluso gwreiddiau diwylliannol ac ieithyddol y teulu ychwaith. Cedwid cysylltiadau agos â'r gymuned leol, ac anogwyd y plant i ddysgu Cymraeg a chanu caneuon Cymraeg a'r delyn. Mynychodd Elizabeth Ann a Maria Jane ysgol fonedd yn Abertawe
teulu WYNN Berthddu, Bodysgallen, rhy dda iddo fel meistr - ' a soft man and prone altogether to Ease ' ydyw geiriau Hacket. Ar y llaw arall dywed Richard Cole ei fod yn 'sufficient' i'w swydd, mewn cyfnod pryd yr oedd ymysg hen efrydwyr y coleg ddynion fel Wentworth, Fairfax, a Falkland - heblaw Williams ei hunan. Cyflwynodd John Owen, yr epigramydd, ddau epigram Lladin iddo (I, iii, 166; II, 89). Nid oedd yn rhyw uchelgeisiol iawn
AP GWYNN, ARTHUR (1902 - 1987), Llyfrgellydd, a thrydydd llyfrgellydd Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth bod sefydlu'r adran gatalogio fel uned ar wahân wedi achosi ymchwydd sydyn yn 1958. Agorwyd Adran Ffotograffiaeth yn 1965. Erbyn 1962 yr oedd 19 ar y staff ac erbyn i olynydd Arthur ap Gwynn, sef Dr Hywel D. Emanuel, gael ei apwyntio yr oedd bron 40 ar y staff. Ysbeidiol oedd y cynnydd yn y gwariant ar lyfrau a chyfnodolion, blwyddyn fain (neu flynyddoedd) yn aml yn dilyn blwyddyn fwy hael. Gosodwyd
JONES, Syr CYNAN (ALBERT) EVANS (Cynan; 1895 - 1970), bardd, dramodwr ac eisteddfodwr weledig, am fywyd ym Macedonia. Gwnaeth Cynan lawer iawn o waith gyda'r ddrama am flynyddoedd. Yn 1931 enillodd y wobr yn yr Eisteddfod Genedlaethol am y ddrama hir, sef Hywel Harris, a chafodd gomisiwn i ysgrifennu drama ar gyfer eisteddfod 1957, sef Absalom fy mab. Cyfaddasodd ddwy ddrama o'r Saesneg, Lili'r Grog (John Masefield), a Hen ŵr y mynydd (Norman Nicholson), a berfformiwyd gyntaf ar daith
teulu VAUGHAN Tre'r Tŵr, Ystrad Yw faes Bambri, oherwydd geilw Lewis Glyn Cothi arno i ddial y frwydr honno, ac ar 16 Chwefror 1470 gwnaethpwyd ef yn gwnstabl castell Aberteifi. Ar ôl brwydr Tewkesbury, 1471, dywedir i'r brenin Edward orchymyn iddo ymlid Siaspar Tudur, iarll Penfro, ond efe ei hun a syrthiodd i'r fagl a'i ddienyddio gan yr iarll yng nghastell Casgwent. Canwyd ei farwnadau gan Ieuan ap Hywel Swrdwal, neu Huw Cae Llwyd
JENKINS, DAVID (1912 - 2002), llyfrgellydd ac ysgolhaig fywyd hawliai Cwm Rhondda a Phenrhyn-coch deyrngarwch cyfartal ganddo. Cyflwynodd beth o hanes Blaenclydach ynghyd â'i atgofion personol yn 'Cyfaredd Cof a Chyfnod' yn Cwm Rhondda (gol. Hywel Teifi Edwards, 1995), 227-53, a hanes y Penrhyn yn 1992 a 1993. Aeth i ysgol ramadeg Ardwyn yn Aberystwyth ac oddi yno yn 1932 i Goleg Prifysgol Cymru Aberystwyth gan raddio mewn Llenyddiaeth Gymraeg yn 1935
McLUCAS, CLIFFORD (1945 - 2002), artist a chyfarwyddwr theatr pharhaodd i weithio ar brosiectau pensaernïol. Rhwng 1972 a 1974 gweithiodd yn ysbeidiol fel coedwigwr a gwnaeth brentisiaeth gyda saer gan ddod yn grefftwr medrus a dyfeisgar. Yn 1974 symudodd i Dre-groes, Ceredigion gyda'i bartner a'i deulu ifanc. Cawsant dri mab, Jesse, Joseph a John. Gweithiodd McLucas fel saer hunangyflogedig a dechreuodd ddysgu Cymraeg dan anogaeth Emyr Hywel, athro yn ysgol gynradd
PARRY, ROBERT WILLIAMS (1884 - 1956), bardd, darlithydd prifysgol hanner-amser yn yr Adran Gymraeg a hanner-amser yn yr Adran Allanol, ac yn y swydd honno y bu nes ymddeol yn 1944. Gyda'r mesurau caeth y dechreuodd Williams Parry ei yrfa fel bardd, dan gyfarwyddyd dau wr oedd yn byw yn Nhal-y-sarn, sef Owen Edwards ('Anant'), chwarelwr, a H.E. Jones ('Hywel Cefni'), gwerthwr dillad. Byddai'r ddau yn cystadlu'n gyson ar gyfansoddi englynion yn yr eisteddfodau lleol
POWEL, DAVID (c.1540 - 1598), clerigwr a hanesydd Dywed Yr Athro Melville Richards, ar sail gweithred trosglwyddo tir dyddiedig 26 Hydref 1558 yn Ll.G.C. (Eriviat Estate Records, File 35), y dylid rhoi blwyddyn geni Dr. Powel yn ôl o leiaf i 1540. Yr oedd yn fab i Hywel ap Dafydd ap Gruffudd o Lantysilio a BBryneglwys yn Iâl - gweler yr ach, sy'n ymestyn yn ôl i Edwin ap Gronw o Degeingl, yn Powys Fadog, ii, 340. 'Yn 16 oed,' aeth i goleg
BURTON, RICHARD (1925 - 1984), actor ffilm a llwyfan addysg dda yn yr ysgol gynradd ac yn ysgol ramadeg Port Talbot (nes ei fod yn 16 oed), lle daeth i sylw'r athro Saesneg Philip Burton, dyn dysgedig a chanddo'r ddawn i drosglwyddo'i gariad at y ddrama i'w ddisgyblion. Cafodd yr athro ei wneud yn warcheidwad y llanc ym 1943 ac fe gymerodd Richard ei gyfenw: un rheswm am hyn oedd hwyluso mynediad Richard i Rydychen, lle'r aeth i astudio am gyfnod o chwe

Canlyniadau chwilio

457 - 468 of 527 for "Hywel Dda"