Y Bywgraffiadur Cymreig

PROTHERO, CLIFFORD (1898 - 1990), trefnydd y Blaid Lafur yng Nghymru daeth yn wr allweddol yn y byd gwleidyddol, yn enwedig ar ôl i'r Blaid Lafur ennill Etholiad Cyffredinol 1945 gyda mwyafrif mawr. Llwyddodd yn 1947 i uno Ffederasiwn Llafur Gogledd Cymru gyda Chyngor Rhanbarthol Llafur De Cymru oedd mewn bodolaeth oddi ar 1937 i ffurfio Cyngor Rhanbarthol Llafur Cymru. Magodd berthynas dda gydag arweinwyr Llafur Gogledd Cymru, yn arbennig Goronwy O. Roberts a Huw T
JARMAN, ELDRA MARY (1917 - 2000), telynores ac awdur arbennig o dda. Rhoddodd gymorth i Nansi Richards Jones ('Telynores Maldwyn') ddysgu canu'r delyn; ond ei ddisgybl pennaf oedd ei ferch. Dysgodd Eldra drwy wrando arno, ychydig fariau ar y tro, ac ailadrodd, heb ddefnyddio cerddoriaeth ysgrifenedig o gwbl. Yn ddiweddarach, teithiai i'r brifysgol ym Mangor i gael hyfforddiant pellach gan Alwena Roberts ('Telynores Iâl'; 1899-1981). Drwy gyswllt ei thad â
GRIFFITHS, PHILIP JONES (1936 - 2008), ffotograffydd lliwiau llachar y trofannau ac yn trosglwyddo'n dda i atodiadau lliw niferus y papurau, i ddibenion arddangosfa dewisai argraffu ei hoff ddelweddau mewn du a gwyn. Dywediad enwog o eiddo Philip Jones Griffiths yw 'Once the camera is loaded with colour film the problems begin.' Er iddo ddatgan yn aml mai du a gwyn oedd orau ganddo, tynnwyd y rhan fwyaf o'i luniau ar ffilm liw. Hoffai Kodachrome neu
HOWELLS, GERAINT WYN (Barwn Geraint o Bonterwyd), (1925 - 2004), ffermwr a gwleidydd Gymdeithasol a chadarnhawyd ei amheuaeth eto yn etholiad cyffredinol 1987 pan etholwyd dim ond dau ar hugain o ymgeiswyr y Gynghrair i Dŷ'r Cyffredin. Yn dilyn yr etholiad hwn, galwodd David Steel am gyfuno'r ddwy blaid, yr hyn a gyflawnwyd ar 3 Mawrth 1985. Derbyniodd Howells y newidiadau hyn a chefnogodd Alan Beith, siaradwr Cymraeg, fel arweinydd y blaid newydd. Er hynny, gweithiodd yn dda gyda Paddy
MACKWORTH, CECILY JOAN (1911 - 2006), awdur, bardd, newyddiadurwraig a theithwraig byr mewn Coleg Gwyddor Cartref (syniad ei mam) roedd yn dda ganddi dderbyn awgrym ei modryb i astudio newyddiaduraeth yn y London School of Economics. Y fodryb hon oedd Margaret Haig Thomas, Arglwyddes Rhondda, a fu gynt yn briod â Syr Humphrey Mackworth, brawd iau tad Cecily, a fuasai'n was priodas ar gyfer ei rhieni. Cwblhaodd Mackworth gwrs diploma dwy flynedd mewn newyddiaduraeth academaidd yn
SAUNDERS, SARA MARIA (1864 - 1939), efengylydd ac awdur rai y cefais y fraint o dreulio blynyddau cyntaf fy mywyd'. Gymaint eu poblogrwydd fel y bu iddynt gael eu casglu a'u cyhoeddi o dan y teitl Llon a Lleddf (Treffynnon, 1897). Roedd S.M.S. yn hyderus y byddai ei dyhead yn cael ei wireddu. Meddai yn y Traethodydd yn 1903, t.459, 'Gwn fod llawer o bobl dda yn credu na welwn ni byth mwyach ddiwygiadau mawr megys cynt... Anhawdd iawn ydyw derbyn yr
MORRIS, LEWIS (Llewelyn Ddu o Fôn; 1701 - 1765), bardd ac ysgolhaig ); yn 1757 symudasant i Benbryn, ac yno y bu ef farw. Y mae gwahanol farnau ynghylch Anne Morris; dygymyddai'n dda â Richard a William Morris, ond y mae beirniadaeth eu nai John Owen arni'n ddeifiol - a bu raid iddo ef fyw dan yr unto â hi. Ganed 10 o blant o'r ail briodas (bu chwech ohonynt fyw ar ôl eu tad), ac wrth raid nid ysgafnodd hyn feichiau Lewis Morris yn ei flynyddoedd diwethaf. Yr unig un
DAVIES, BRYAN MARTIN (1933 - 2015), athro a bardd bruddaidd, ond â fflachiadau o ffraethineb sych; un yr oedd ei besimistiaeth ynglyn â dyfodol diwylliant Cymru ond fel pe bai'n dwysáu ei gariad ato. Trosglwyddodd ei angerdd i'r ddau awdur y bu'n athro barddol iddynt, sef y beirdd Elin ap Hywel a'r awdur presennol, a fu'n ddisgyblion iddo ar wahanol adegau yng Ngholeg Iâl. Gresyn i'w gyfeillion lawer oedd tawedogrwydd llenyddol ac encilgarwch
LLWYD, HUMPHREY (c. 1527 - 1568), hynafiaethydd a gwneuthurwr mapiau Hiraethog. Arweiniodd y ddeddf ddilynol at gyfieithiad Cymraeg o'r Testament Newydd gan William Salesbury yn 1567. Roedd Salesbury yntau o Sir Ddinbych ac yn wr gradd o Rydychen ac mae'n amlwg bod y ddau'n adnabod ei gilydd yn dda; yn wir roedd cefnder i Llwyd wedi priodi un o'r Salsbrïaid. Bu cryn ddyfalu ynghylch daliadau crefyddol Llwyd. Ar y naill law roedd yn aelod o osgordd Arundel ac yn frawd-yng
NICHOLAS, THOMAS EVAN (Niclas y Glais; 1879 - 1971), bardd, gweinidog yr Efengyl a lladmerydd dros y Blaid Gomiwnyddol , 1940); Canu'r Carchar (Llandysul, 1942); Y Dyn a'r Gaib (Dinbych, 1944); Meirionnydd (Llandysul, 1949), ail argraffiad, 1950; Dryllio'r Delwau (Tywyn, 1949) a'i lyfr olaf o farddoniaeth Rwy'n Gweld o Bell (Abertawe, 1963). Gwerthodd y cyfrolau a'r pamffledi hyn yn dda yn sgil ymweliad y bardd â'r bröydd ar ei deithiau, ac yn arbennig ei gerdd hir, Weithwyr Cymru, Cenwch eich hunain i ryddid a
CHARLES, THOMAS (Charles o'r Bala; 1755 - 1814) oedd hefyd lawer o'r gwr bonheddig ynddo. Derbyniasai addysg dda, ac yr oedd wedi cymdeithasu llawer â chrefyddwyr boneddigaidd. Yr oedd o natur lednais a choeth. Nid oedd yn rhyfedd fod llawer o bethau yn y mudiad ac yn yr ymdrech drosto a darfai ei ysbryd - huodledd brochus John Elias, penderfyniad di-ildio a digymrodedd Thomas Jones, a geiriau gwerinol a chwyrn rhai o'i bleidwyr. Gwrthododd am
GWYNN, HARRI (1913 - 1985), llenor a darlledwr y Beirdd, fel oedd yn arferiad i gyn-Ysgrifenyddion Cyffredinol. (Amlygwyd y stori hon gan Hywel Teifi Edwards flynyddoedd yn ddiweddarach.) Bu'n rhaid iddo aros am ddegawdau cyn cael ei urddo i'r Orsedd. Daeth newid byd eto yn 1961, gyda lansio'r rhaglen newyddion Heddiw, dan ofalaeth Nan Davies, a phenodi Harri'n gynhyrchydd ac yn brif gyflwynydd. Golygai hyn deithio i stiwdio'r BBC ym

Canlyniadau chwilio

481 - 492 of 527 for "Hywel Dda"