Y Bywgraffiadur Cymreig

HUGHES, HYWEL STANFORD (1886 - 1970), ranshwr, cymwynaswr a chenedlaetholwr Jones, hanesydd lleol adnabyddus a llyfrgellydd tref Llangollen. Addysgwyd Hywel yn ysgolion Grove Park, Wrecsam, a Kingswood, Caerfaddon, sefydliad Wesleaidd. Wedi gadael yr ysgol bu'n brentis i filfeddyg yn Llangollen, nes hwylio, yn 1907, am Bogota, Colombia, i ymuno â dau ewythr, Ifor ac R.J. Jones, a oedd yn y fasnach mewnforio. Dangosodd Hywel graffter masnachol anghyffredin ac ym mhen amser
IEUAF (neu IDWAL) ab IDWAL FOEL (bu farw 985), cyd-frenin Gwynedd Am fraslun o'i hanes gweler dan Iago ab Idwal. Bu farw yng ngharchar. Bu dau fab iddo, Hywel a Cadwallon, yn frenhinoedd Gwynedd yn ddiweddarach.
HUGHES, HUGH (Tegai; 1805 - 1864), gweinidog Annibynnol efrydai'n galed a chyson, a bu ei aelodaeth yng Nghymdeithas Cymreigyddion Bethesda'n addysg dda iddo. Cydolygai'n llawn â diwinyddiaeth y Wesleaid, eithr nid â'u ffurflywodraeth eglwysig; ail-ymunodd â'r Annibynnwyr, a derbyniodd alwad i fod yn weinidog Rhoslan. Wedyn, bu'n weinidog ym Manceinion ac yn Chwilog. Ar ôl ei dymor yn Chwilog, bu ganddo wasg argraffu o'r eiddo'i hun ym Mhwllheli, lle'r
DAVIES, SOROBABEL (1806 - 1877), ysgolfeistr a phregethwr gyda'r Bedyddwyr i roddi addysg i'w plant pe bai'r moddion ganddynt. Mewn hen gapel i'r Undodiaid y cedwid yr ysgol, gyda llawr pridd iddo; ond argraff dda iawn a wnaeth Sorobabel á'i ddull tawel hamddenol ar swyddog y comisiwn, a cheir geiriau mawrhaol am y drefn a'r reolaeth dda. Yn 1853 ymfudodd i Awstralia; cafodd le fel meistr ysgol o dan y Llywodraeth; daliai i bregethu, ac nid oes sicrwydd pa un ai ef ai W
GRUFFUDD ap LLYWELYN (bu farw 1063), brenin Gwynedd a Phowys, ac ar ôl 1055 brenin Cymru oll Gruffudd ap Llywelyn yn frenin Gwynedd a Phowys. Yn union wedyn trawodd ergyd yn erbyn Saeson Mercia ym mrwydr Rhydygroes-ar-Hafren a gyrrodd hwynt yn waedlyd ar ffo. Dug y fuddugoliaeth hon ef i amlygrwydd, ac o hyn hyd ei farwolaeth parhaodd yn darian i'w wlad ac yn ddychryn i'w gelynion. Ar ôl taro gwŷr Mercia a sicrhau'r gororau troes ei sylw at y Deheubarth, lle yr oedd Hywel ab Edwin yn frenin. Ni
EVANS, HAROLD MEURIG (1911 - 2010), athro, geiriadurwr Teifi Edwards, Gareth Jones oedd yn gyfarwyddwr addysg Ceredigion ar y pryd a'r Dr. Huw Walters, pennaeth Uned Llyfryddiaeth Cymru yn y Llyfrgell Genedlaethol. Pan godwyd y mater gyda Hywel Teifi Edwards ei gwestiwn oedd “Y merch fach, ble yn y byd ych chi gyd wedi bod tan hyn?” Ond er hyn i gyd ni welodd Prifysgol Cymru yn dda i ddyfarnu'r radd iddo, fuon nhw ddim hyd yn oed â'r cwrteisi i hysbysu'r
CYNAN ap HYWEL (bu farw 1242?), tywysog a sefydlwyd gan ei dad Hywel Sais (bu farw 1204) yn St Clears ac a gydunai fel rheol â Maelgwn ap Rhys yn y cwerylon teuluol. Ceir sôn amdano gyntaf yng ngosgorddlu Maelgwn pan gymerwyd ef yn garcharor yn 1210 gan ei gefndyr Rhys ac Owain yr amser yr ymosodwyd ganddynt ar wersyll eu hewythr yn Cilcennin. Daw i'r golwg yn nesaf yn 1223, pryd y'i ceir yn erbyn Llywelyn, tywysog y Gogledd, ac yn
EVANS, HUGH (Hywel Eryri; 1767 - 1841?), bardd North Wales Chronicle, Corff y Gaingc, Blodau Arfon, Tywysog Cymru, Y Gwladgarwr, etc. Cyhoeddwyd tair neu bedair o gerddi o'i waith - e.e., ' Achwyniad Hywel o'r Yri wrth Wragedd Gwynedd am dderbyniad Morgan Rondl a gwrthodiad Syr John Haidd o'r Gadair Seneddol.' Bu farw ym Mhenygroes rywbryd ar ôl mis Mai 1840.
LEWIS, THOMAS (fl. 18fed ganrif), emynydd a fu'n byw yn Ynyswen, ym mhlwyf Llanegwad, Sir Gaerfyrddin, ac, mewn cyfnod arall, yng Nghastell Hywel, Sir Aberteifi. Cyhoeddwyd yn 1795 gyfrol o'i emynau hirion, Caniadau Duwiol. Ceir cywydd gan David Richards ('Dafydd Ionawr') i'r awdur yn y gyfrol.
MAB Y CLOCHYDDYN (fl. c. 1380), bardd Dywedir mai brodor o Lanafan Fawr yn sir Frycheiniog ydoedd. Cadwyd dwy enghraifft o'i waith yn 'Llyfr Coch Hergest' a rhai llawysgrifau eraill, sef marwnad i Wenhwyfar ferch Madog, gwraig Hywel ap Tudur ap Gruffudd o Fôn, a dau englyn.
MORYS ap HYWEL (ap TUDUR) (fl. c. 1530), bardd ni wyddys unrhyw fanylion am ei fywyd, ond cadwyd peth o'i farddoniaeth mewn llawysgrifau. Cywyddau crefyddol yw'r mwyafrif ohonynt, ond ceir hefyd rai i Siôn Wyn o'r Tŵr, Edwart Pilstwn o Emral, a Llywelyn ap Ieuan ap Hywel o Foelyrch.
OWEN, RICHARD (y diwygiwr; 1839 - 1887), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd atyniad yr eglwys fach a chartrefol honno. Yng ngrym dylanwad diwygiad Dafydd Morgan, fel y gelwid ef, fe'i cyflwynodd ei hun yn ffurfiol fel ymgeisydd am y weinidogaeth. Gwelwyd yn dda roddi iddo faes o saith eglwys i bregethu ynddynt, a chafodd £10 gan y dosbarth at gael cwrs o addysg yn Ysgol Frutanaidd Llangefni. Yn 1863 aeth i Goleg y Bala, ond anodd iawn, onid annichon, oedd i un a oedd eisoes ar

Canlyniadau chwilio

73 - 84 of 527 for "Hywel Dda"