Y Bywgraffiadur Cymreig

EINION fab ANARAWD ap GRUFFYDD (bu farw 1163) - gweler ANARAWD ap GRUFFYDD
ELIAS, WILLIAM (1708 - 1787) gan Dafydd Ellis, Caergybi, a ' Twm o'r Nant.' Bu'n ddisgybl i Owen Gruffydd - aeth rhai o lawysgrifau hwnnw, fel Llyfr Madryn (NLW MS 799D), i'w feddiant - a'i gywydd marwnad i'w athro, 6 Rhagfyr 1730, yw ei brif gerdd. Y mae nifer o'i benillion a'i englynion mewn llawysgrifau a fu'n eiddo iddo - e.e. NLW MS 799D, NLW MS 7892B; Wynnstay MSS. 6 a 7. Bu'n gyfeillgar â Michael Prichard, a bu
ELLICE, ROBERT, milwr ym myddin Siarl I Mab hynaf Gruffydd Ellis ap Risiart o Frondeg gerllaw Bersham. Daethai y teulu o Hopedale i gychwyn, a hawliai ddisgyn ohono ar yr ochr wrywol (eithr yn anghyfreithlon-'with a bar sinister') o Sandde Hardd, gorchfygwr Hopedale (c. 1100), ac, ar yr ochr fenywol, o Stanleiaid Ewloe. Y mae'n debyg mai trwy ei ewythr PETER ELICE (bu farw 1637), Wrecsam, gŵr dysgedig yn y gyfraith a hynafiaethydd, y
teulu ELLIS Bron y Foel, Ystumllyn, Ynyscynhaearn fel y cyfrifid Ieuan, brawd Syr Howel y Fwyall, yn gyndad hen deulu Madryn, Sir Gaernarfon. Priododd HOWELL AP MEREDYDD, Bron y Foel, Gwenllian, ferch Gruffydd ab Ednyfed Fychan. Aer y briodas oedd GRUFFYDD AB HOWEL. Ei aer ef, o'i wraig Angharad, oedd EINION AP GRUFFYDD, siryf sir Gaernarfon, 1354-6, a mab arall oedd Syr Howel y Fwyall. Dilynwyd Einion gan IEUAN AB EINION, siryf sir Gaernarfon
EVANS, DAVID THOMAS GRUFFYDD (Barwn Evans o Claughton), (1928 - 1992), cyfreithiwr a gwleidydd Stryd Laird, Penbedw, lle'r addolai'r teulu. Hanai teulu ei fam o Langrannog, lle y treuliodd lawer o wyliau. Cymraeg oedd iaith y teulu y codwyd Gruffydd Evans ynddo. Fe'i haddysgwyd yn breifat yn Ysgol Ragbaratoawl Penbedw, Ysgol Penbedw ac Ysgol Friars, Bangor. Cynigiwyd lle iddo ym Mhrifysgol Rhydychen, ond penderfynodd astudio'r gyfraith ym Mhrifysgol Lerpwl, lle graddiodd â LL.B ym 1948. Wedi
EVANS, GRUFFYDD (1866 - 1930), clerigwr a hynafiaethydd Ganwyd 18 Medi 1866 ym Mhontardawe, yn fab i John Gruffydd, goruchwyliwr gwaith, a’i wraig Elizabeth (g. Griffiths). Wedi bod am gyfnod byr yn ddisgybl-athro yng Nghlydach (Cwm Tawe), aeth i Goleg Dewi Sant, a graddio yn 1891 (B.D. 1902). Cafodd urddau yn 1892 a 1894; bu'n gurad yn Abertawe, Llansadwrn, a Llandingad (Llanymddyfri). Cafodd ficeriaeth Cydweli yn 1908; yn 1913 symudodd i ficeriaeth
EVANS, LEWIS PUGH (1881 - 1962), milwr a ffigwr cyhoeddus, Brigadydd Gadfridog, VC, CB, CMG, DSO hen deulu o Sir Feirionnydd a allai olrhain ei gwreiddiau'n ôl i Ail Lwyth Brenhinol Cymru. Ymysg ei hynafiaid yr oedd teulu Vaughan o Gorsygedol a theulu Owen o Ddolgellau (gan gynnwys y Barwn Lewis Owen, A.S., siryf a Barwn y Trysorlys am Ogledd Cymru – honnai ei wraig ei bod yn ddisgynnydd o chwaer Owain Glyndwr), Gruffydd Dda a ymladdodd ym mrwydr Agincourt, a Syr Gruffydd ab Adda o
EVANS, MARY JANE (Llaethferch; 1888 - 1922), adroddwraig pherffeithio'i Saesneg, ond o brinder adnoddau ariannol penderfynodd beidio â dychwelyd yno yn Ionawr 1916. Dechreuodd ymddiddori yn y ddrama a ffurfiodd gwmni yn Ynysmeudwy. Bu'n perfformio gyda Gunstone Jones a Gwernydd Morgan, a bu mynd ar ei chwmni hi ei hun gyda Gruffydd o'r Glyn gan Alarch Ogwy, ond yr oedd ei hysfa am gystadlu yn ei gwneud yn anodd ei chael i ymarfer gyda chwmni. Yna dechreuodd gynnal
EVANS, THOMAS (Telynog; 1840 - 1865), bardd mae'r ddiwethaf wedi ei chynnwys gan W. J. Gruffydd yn ei Flodeugerdd. Bu farw 29 Ebrill 1865 a chladdwyd ef ym mynwent gyhoeddus Aberdâr. Cyhoeddwyd yn 1866 gyfrol o'i weithiau wedi eu dethol gan ei gyfaill 'Dafydd Morganwg' gyda chofiant gan Howel Williams.
teulu FITZ ALAN, arglwyddi Croesoswallt, Clun, ac Arundel , un o'i wrthwynebwyr, yn gyfeillgar â Llywelyn Fawr hyd y flwyddyn 1217. John Fitz Alan oedd un o gynrychiolwyr y Goron yn yr anghydfod a fu rhwng Harri III a Llywelyn Fawr yn 1226; ac yn yr un flwyddyn bu'n gyfryngwr rhwng William Pantulf, arglwydd Wem yn Sir Amwythig, a Madog ap Gruffydd. Yn ystod y brwydro rhwng Harri III, Richard Marescal, a Llywelyn Fawr, yn 1233-4, yr oedd John Fitz Alan o
teulu FITZ WARIN, arglwyddi Whittington, Alderbury, Alveston, Angharad merch Madog ap Gruffydd â mab Fulk, ond ni bu priodas; nid oes sicrwydd ai gwrthwynebiad Llywelyn a achosodd fethiant y cynllun. Ar ôl ei fuddugoliaeth yn Lewes ar 14 Mai 1264, ceisiodd Simon de Montfort gynhorthwy Llywelyn ap Gruffydd trwy ganiatáu iddo, ar 22 Mehefin 1265, wasanaeth ffiwdal arglwydd Whittington; yn ôl cytundeb Trefaldwyn, 29 Medi 1267, cysylltwyd y wlad unwaith eto â Chymru
FITZOSBERN, WILLIAM (bu farw 1071), iarll Henffordd, arglwydd Breteuil yn Normandy amryw ohonynt gadw eu tiroedd ar y telerau ffafriol a gawsent gan Gruffydd ap Llywelyn; ni chollodd mo'r meiri Cymreig eu lle ychwaith. Cyn ymadael â'r wlad am y tro diwethaf daeth i delerau â Maredudd ab Owain a chaniatáu iddo drefedigaeth ('vill') Ley. Er mwyn cryfhau y gyfres o gestyll amddiffynnol ar y goror cysylltodd â hwynt fwrdeisdrefi y rhoddwyd siarteri iddynt, gan ddenu pobl i ymsefydlu

Canlyniadau chwilio

61 - 72 of 284 for "gruffydd"