Y Bywgraffiadur Cymreig

GRUFFUDD HIRAETHOG (bu farw 1564), bardd ac achyddwr chwilio drosto, er cael peth cymorth tuag at gynnal yr iaith sydd yn cychwyn ar dramgwydd.' Hefyd geilw Salesbury ef 'fy mhrif gydymaith yn y cyfryw bethau hyn.' Yn ei ragair i Oll Synnwyr Pen y mae Salesbury yn annog y Cymry yn daer i werthfawrogi gwaith Gruffudd Hiraethog am ei fod 'yn achub yr iaith … rhag difancoll tragyfythawl.' Yn ei ymryson â Wiliam Cynwal dywed Edmwnd Prys fod Gruffudd 'yn llawn
GRUFFUDD LLWYD ab IFAN (fl. c. 1564), bardd Nid oes dim o'i hanes ar gael, ond ymddengys oddi wrth un o'i gywyddau mai gŵr o sir Fôn ydoedd. Ceir peth o'i waith mewn llawysgrifau, ac yn ei blith gywyddau i'r Doctor Elis Prys o Blas Iolyn (NLW MS 1247D (22)), Ieuan ap Sion ap Maredudd o Fryncyr (NLW MS 5282B (49), a Tudur ap Rhobert o Ferain (NLW MS 6495D (118b, 120 - yn llaw'r bardd, y mae'n debyg)). Heblaw'r canu moliant a marwnad, cadwyd
GWYN, JOHN (bu farw 1574), gŵr o'r gyfraith a noddwr addysg fwrdeisdref Aberteifi yn seneddau 1553 a 1563, a thros sir Gaernarfon yn 1572. Cafodd gan y Goron (yn 1563) brydles un-mlynedd-ar-hugain ar y swydd o raglaw sir Aberteifi (gan dalu 'rhent' o 20 nobl y flwyddyn amdani), tua'r un adeg cafodd arglwyddiaeth Maenan (rhan o stadau abaty diddymedig Aberconwy); maentumid yn ddiweddarach gan Dr. Elis Prys iddo hefyd geisio (trwy iarll Leicester, arglwydd Denbigh
HAYCOCK, (BLODWEN) MYFANWY (1913 - 1963), artist ac awdur darllen ei cherddi yn aml ar y teledu. Bu farw 9 Tachwedd 1963. Ei phedair cyfrol cyhoeddedig oedd: Fantasy and other poems (1937), Poems (1944), More poems (1945) ac wedi ei marw, Mountain over Paddington (1964). Yr oedd yn fardd argraffiaethol rhugl, 'her imagery often touched with elfin whimsicality' meddai A.G. Prys-Jones, a defnyddiai ffurfiau traddodiadol gydag effaith sydd ar dro'n adleisio W.H
HEYLIN, ROWLAND (1562? - 1631), cyhoeddwr llyfrau Gymraeg Cymraeg (yn enwedig llyfrau defosiynol) a argreffid, yn llu mawr, yn Llundain, 1630-2. Yn eu plith yr oedd geiriadur Cymraeg a Lladin John Davies (1570? - 1644), Mallwyd, cyfieithiad Rowland Vaughan o Practice of Piety yr esgob Lewis Bayly, a Beibl Cymraeg pedwar-plyg, 1630 ('y Beibl bach') a'r Llyfr Gweddi a Salmau Edmund Prys wedi eu rhwymo gydag ef. Bu Heylin farw, yn ddiblant, yn 1631. Gyda'i farw
HUGHES GRIFFITHS, ANNIE JANE (1873 - 1942), ymgyrchwraig heddwch i America, roedd Annie Hughes Griffiths yn ddewis amlwg i arwain y ddirprwyaeth. Pedair gwraig a hwyliodd am America ar y llong Cedric gyda'r gist a ddaliai'r ddeiseb; gydag Annie roedd Mary Ellis, un o Arolygwyr Ysgolion Ei Fawrhydi, Elined Prys, gweithwraig gymdeithasol, a Gladys Thomas a aethai yn gwmni i Annie ar y fordaith. Glaniwyd yn harbwr Efrog Newydd ar 11 Chwefror 1924. Bu gwragedd
HUW MACHNO (fl. 1585-1637), bardd sir Ddinbych, a chyn belled â Gogerddan yn y De. Bu'n ymryson ag Edmwnd Prys, a cheisiodd Siôn Phylip eu cymodi gan bwysleisio dysg Huw Machno, ei wybodaeth o Ladin ac o iaith moliant y beirdd. Ystyriai Siôn Phylip fod arno ragoriaeth mewn rhieingerdd, moliant, a dyfalu. Cadwyd dros 150 o'i gywyddau a'i englynion ar wasgar yn y llawysgrifau. Ceir darnau yn ei law ef ei hun yn llawysgrifau NLW MS
JENKINS, JABEZ EDMUND (Creidiol; 1840 - 1903), clerigwr a bardd Rhiangerdd Emma Prys, yn 1862, Egin Awen, yn cynnwys awdlau, cywyddau …, yn 1867, a Rhiangerdd - Gwenfron o'r Dyffryn, yn 1868. Golygodd flodeugerdd o farddoniaeth, Gardd y Beirdd; gan Ugain o Feirdd Cymru, yn 1869, ac yn 1897 ymddangosodd ei Vaynor, its History and Guide.
JONES, EMYR WYN (1907 - 1999), cardiolegydd ac awdur yr Ail Ryfel Byd bu'n ymgynghorydd i dri ysbyty yng ngogledd Cymru, sef Bangor, Rhyl a Wrecsam. Roedd ganddo ar hyd y blynyddoedd glinig yn Rodney Street a dylifai Cymry yno am gyngor. Bu'n Is-gadeirydd Bwrdd Ysbytai Cymru (1968-1974) a mynnodd ef a'r Cadeirydd, Gwilym Prys-Davies, le dyladwy i'r Gymraeg o fewn y gwasanaeth iechyd. Yn 1936 priododd Enid Llewelyn Williams (1909-1967), merch Dr David
JONES, GRIFFITH (Glan Menai; 1836 - 1906), ysgolfeistr ac awdur eisteddfodau'r cyfnod. Cyhoeddodd nifer o lyfrau, megis y nofel Hywel Wyn (1861), Enwogion Sir Aberteifi (1868), Caneuon (1886), Cyfystyron y Gymraeg (1892), Traethawd Bywgraffyddol a Beirniadol ar Edmwnd Prys (1899), Guide to Llanfairfechan (1901), &c. Gadawodd hunangofiant ym meddiant ei ferch yn Llundain, ond ni wyddys ymhle y mae hwnnw'n awr.
JONES, JOHN Maesygarnedd,, 'y brenin-leiddiad' amgylchiadau ysbrydol a thymhorol ei nith Lowri (1623 - 1694), merch ei frawd hynaf EDWARD JONES, a fuasai farw ymhen blwyddyn ar ôl priodi, ac am amgylchiadau ei phlant (daeth un o'r plant hyn yn dad Ellis Wynne o'r Lasynys (y ' Bardd Cwsc') - pan fu eu tad, Ellis Wynne, Glyn (a briododd â'r nith yn 1639) farw c. 1653). Trwy ei hail ŵr, a oedd yn ŵyr Edmund Prys, daeth Lowri yn fam i Edmund Price (1662
JONES, RHYS (1713 - 1801), hynafiaethydd a bardd Llanfachreth, yn Swydd Feirion … (Amwythig, Argraffwyd gan Stafford Prys, yn y Flwyddyn MDCC. LXXIII; Can neu Fyfyrdod ar Ddaioni yr Arglwydd yn anfon yd i'n Gwlad er ein Hachub Rhag Y Newyn a'i Ganlyniadau etc., ar fesur 'Old Darby' (Dinbych, 1817). Cyhoeddwyd yn 1864 argraffiad o'r Gorchestion, 'Argraphiad diwygiedig gydag ychwanegiadau a nodiadau, gan Cynddelw.' Sylwer mai yn y Tyddyn Mawr, ac nid yn y

Canlyniadau chwilio

25 - 36 of 95 for "prys"