BOWEN, JOHN (1815 - 1859), esgob Sierra Leone

Mab i'r Capten Thomas Bowen o'r Cwrt, Llanllawer, gerllaw Abergwaun (Fenton, Pemb., arg. 1903, 312); ganwyd 21 Tachwedd 1815. Tirfeddianwyr oedd teulu ei dad (yn wreiddiol o Hwlffordd) yn byw yn Lewerton ym mhlwyf Camrhos ac yn Manorowen. Symudodd ei rieni o'r Cwrt i Stonehall ac yna yn 1830 i Johnston Hall. Yn 1847 etifeddodd ystad Milton ym mhlwyf Carew ar ôl ei ewythr William Bowen.

Gwelir hanes ei yrfa, neilltuol hynod a diddorol, yn Geirlyfr Bywgraffiadol o Enwogion Cymru Isaac Foulkes, a'r DNB, ar sail y Memorials of John Bowen a gyhoeddwyd gan ei chwaer yn 1862. Ar ôl ffermio yng Nghanada o 1835 hyd 1842, rhoes ei wyneb ar urddau eglwysig; cymerodd ei radd yng Ngholeg y Drindod yn Nulyn yn 1847 (LL.D., 1857); urddwyd ef yn 1846 a chafodd fywoliaeth yn 1853; eithr fe'i cysegrodd ei hunan a'i gyfoeth i waith y genhadaeth dramor, gan ymweld sawl tro â chenadaethau Eglwys Loegr yn y Dwyrain. Yn 1857 fe'i dyrchafwyd yn esgob Sierra Leone, ond bu farw yn Freetown, 28 Mai 1859.

Awdur

• Dr Bertie George Charles, (1908 - 2000)

Ffynonellau

• Isaac Foulkes, Geirlyfr Bywgraffiadol o Enwogion Cymru (1870)
• John Bowen, Memorials of John Bowen, LL.D., late Bishop of Sierra Leone, compiled from his letters and journals by his sister (1862)

Darllen Pellach

• T. Morgan, Enwogion Cymreig 1700-1900 (1907), t.28

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 160561527
• Wikidata: Q15453626

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/