ELLIS, ELLIS ab (fl. 1685-1726), clerigwr a bardd

Cyfeiliornodd amryw o'r geiriaduron bywgraffyddol wrth ei amseru ganrif yn gynharach. Ni wyddys dim am ei deulu na'i gysylltiadau cynnar, er y ceir fel pennawd i gyfres o englynion o'i waith yn NLW MS 255A 'Englynion o wneuthuriad Ellis ab Ellis a anwyd ymhlwyf Trillo yn sir Feirionydd.' Daliodd guradiaeth barhaol eglwys Rhos, Sir Gaernarfon, am yn agos i 32 mlynedd; ceir ei gofnod cyntaf yng nghofrestr y plwyf ar 14 Mai 1693, a'r olaf ar 28 Mawrth 1725. Yr oedd Llandudno hefyd o dan ei ofal. Bu farw ym mhlwyf Meliden, Sir y Fflint. Profwyd ei ewyllys 22 Medi 1726.

Ysgrifennodd farddoniaeth mewn mesurau caeth a rhydd. Cyhoeddwyd ' Cywydd i'r Arian ' yn Dyfyrwch ir Cymru neu Ddewisol Ganiadau (Dulyn, d.d.) ac yn Y Gwladgarwr, iv, 18; ' Hanes y Byd ' yn Almanac Thomas Jones, 1685; a ' Carol Plygain,' 1710, ' Hanes Llundain,' a ' Gofal Cybydd am ei Ferch ' yn Blodeu-Gerdd Cymry, 1759. Ceir rhai o'r darnau hyn, ac eraill o'i waith, yn y llawysgrifau canlynol: NLW MS 9B , NLW MS 255A , NLW MS 432B , NLW MS 434B , NLW MS 436B , NLW MS 653B , NLW MS 2621C , NLW MS 3487E , NLW MS 10744B , NLW MSS 13063B ; Cwrtmawr MS 5B ; Cardiff 47, 64; Swansea 3 (155); B.M. Add. 14875, 14987, 14992 (a'u cyhoeddi yn Llawysgrif Richard Morris o Gerddi, 1931), 15005, 15010. Cyfieithodd lyfryn o ryddiaith, Britain's Timely Warning, i'r Gymraeg o dan y teitl Cofiadur Prydlon Lloegr (Amwythig, Stafford Prys, 1761).

Awdur

• Gildas Tibbott, (1900 - 1979)

Ffynonellau

• Cofysgrifau'r Eglwys yng Nghymru
• H. B. Thomas, A History of the Diocese of St. Asaph (1874), 542
• Robert Williams, Enwogion Cymru. A Biographical Dictionary of Eminent Welshmen (1852), 141
• Cymru yn hanesyddol, parthedegol, a bywgraphyddol (1875), i, 507
• Josiah Thomas Jones, Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru (Aberdâr 1867-70), i, 252
• Geirlyfr Bywgraffiadol o Enwogion Cymru (1870), 298
• William Owen Pughe, The Cambrian Biography (1803), 14
• H. Blackwell, NLW MSS 9251-9277A: A Dictionary of Welsh Biography

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20732997

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/