EVANS, WALTER JENKIN (1856 - 1927), prifathro Coleg Caerfyrddin

Ganwyd 1 Ebrill 1856 yn nhref Caerfyrddin, mab i'r Parch. Titus Evans, ac ŵyr i'r Parch. John Jeremy, Caeronnen. Fe'i haddysgwyd yn academi Parc-y-felfed, yn ysgol ramadeg Caerfyrddin lle yr enillodd y brif ysgoloriaeth, Coleg Caerfyrddin (1870-3), Coleg Iesu, Rhydychen (1873-7; B.A. ac M.A.), a Manchester College (Rhydychen) (1876-8), o dan James Martineau. Canfu na fwriedid iddo fod yn bregethwr, ac yn ystod 1879-84 bu'n athro yn Brighton a Llundain. Apwyntiwyd ef yn 1884 yn athro Groeg a Lladin yn ei hen goleg, Caerfyrddin, ac yn 1888 yn brifathro y coleg hwnnw. Yr oedd yn ysgolor a gŵr bonheddig. Yn ystod ei gyfnod maith fel prifathro daeth â'r coleg a'r Brifysgol yn agos at ei gilydd. Cyhoeddodd ymchwil fanwl i farddoniaeth Ladin, ond hwyrach mai fel croniclydd manwl a hanesydd ei enwad y'i cofir hwyaf. Gwyddys am ei erthyglau ar hanes Coleg Caerfyrddin yn Yr Ymofynnydd ac yn y Lloyd Letters. Ceir ganddo fywgraffiadau o'r myfyrwyr Undodaidd yng Nghaerfyrddin yn Oriel Coleg Caerfyrddin, ac erthyglau ar hanes Undodiaeth yn nhref Caerfyrddin yn y Christian Life, 1916. Y mae yn y Llyfrgell Genedlaethol chwech cyfrol drwchus o fywgraffiadau o fyfyrwyr y coleg a'i nodiadau ar hanes yr enwad. Ysgolor tawel ydoedd ac athro yn anad dim, a gwelir gofal manwl yr athro ar bob dim o'i waith. Bu farw 10 Chwefror 1927.

Awdur

• Y Parchedig Thomas Oswald Williams, (1888 - 1965)

Ffynonellau

• Adroddiad 'Manchester College, Oxford.'
• W. D. Jeremy, The Presbyterian Fund and Dr. Williams' Trust (1885)
• Yr Ymofynnydd, 1927, 93-7
• The Unitarian Students at the Presbyterian College, Carmarthen … 1796–1901 (1901), 92
• E. Pan Jones, Oriel Coleg Presbyteraidd, Caerfyrddin: yn cynwys hanes yr holl fyfyrwyr fu yn y coleg o 1796 hyd 1899 (Merthyr Tydfil 1909), 130-2

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q7965269

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/