FERRAR, ROBERT (bu farw 1555), merthyr ac esgob Protestannaidd

Ganwyd ym mhlwyf Halifax. Aeth Ferrar i Brifysgol Caergrawnt yn gyntaf, ond aeth wedyn i Rydychen. Yno ymunodd â'r canoniaid Awstinaidd. Yn 1528 daliwyd ef yn un o gwmni o efrydwyr yn dirgel werthu llenyddiaeth Lutheraidd, a gorfodwyd ef i ddatgyffesu.

Yn 1535, aeth gyda William Barlow fel llysgennad i'r Alban. Penodwyd ef wedyn yn Brior Nostell, swydd Efrog, mewn pryd i drosglwyddo'r priordy i'r brenin, 20 Tachwedd 1540, pan gafodd bensiwn o £80. Gan ei fod yn ddiwygiwr blaenllaw ac yn ffefryn gyda Somerset, fe'i gwnaethpwyd yn bregethwr ac ymwelydd brenhinol yn 1547. Ei gysegriad ef yn esgob Tyddewi, 9 Medi 1548, oedd y cyntaf yn ôl y ffurf-wasanaeth Saesneg. Aeth yn gynnen gas rhyngddo a phlaid ddylanwadol ymhlith y canoniaid, a fanteisiodd ar gwymp Somerset i gyflwyno rhestr o gyhuddiadau difrifol yn erbyn un o'i garedigion.

Pan ddaeth Mari i'r orsedd, carcharwyd Ferrar yn Southwark. Ym mis Mawrth 1554, difuddiwyd ef o'i esgobaeth am ei heresi a'i briodas. Ar ôl bwhwman peth, gwrolwyd ef gan Bradford a charcharorion Protestannaidd eraill, a gwrthododd ddatgyffesu pan arholwyd ef gan yr esgob Gardiner a dirprwywyr eraill ym mis Chwefror 1555. Yna dygwyd ef o flaen ei olynydd, Henry Morgan, yng Nghaerfyrddin. Daliai i wrthod gwadu'i ffydd, ac aeth â chryn ddewrder i'w losgi ar sgwâr marchnad Caerfyrddin 30 Mawrth 1555.

Awdur

• Syr Glanmor Williams

Ffynonellau

• Oxford Dictionary of National Biography
• Foxe, Acts and Monuments of these latter and perilous days (1563)
• Athenae Oxonienses (1813–20), ii, 759-61
• Athenae Cantabrigienses (1858–1913), i, 125-6
• E. Yardley, Menevia Sacra. Arch. Camb. (1927), 91-4
• R. Jennings, Martyrdom of Bishop Ferrar at Carmarthen, A.D. 1555 a lecture (1867)
• Transactions of the Halifax Antiquarian Society, 1934, 193-266

Darllen Pellach

• Ted Hughes, The Martyrdom of Bishop Farrar, cyrchwyd 16 Mawrth 2020
• Erthygl Wicipedia: Robert Ferrar

Delweddau

• Robert Farrar, Bishop of St. Davids. Martyr
• The cruel burnyng of Maister Farrar, Martyr

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 6900147270386435700000
• Wikidata: Q7344312

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/