JONES, JOHN EIDDON (1841 - 1903), gweinidog Methodistiaid Calfinaidd, eisteddfodwr, a dirwestwr

Ganwyd 8 Mai 1841 yn Rhydymain, Sir Feirionnydd. Cafodd addysg ar gyfer' gwaith athro ysgol yng Ngholeg Llangollen, ac ar gyfer y weinidogaeth yng Ngholeg y Bala, a'i gychwyn mewn cerddoriaeth gan 'Owen Aran.' Yr oedd yn aelod o Goleg y Tonic Solffa ac yn arholwr iddo. Ysgrifennodd hanes y tonic solffa yng Nghymru (Traethodydd, xxiv, 51-60). Cyhoeddodd hanes ' Ieuan Gwyllt ' yn llyfr, Ieuan Gwyllt (Holywell, 1881). Cafodd ei ordeinio yn 1869 a bu'n weinidog Rhiwspardyn, 1869-70, a Llanrug, 1870-97. Bu'n flaenllaw gydag addysg yn Llanrug, ac ef oedd ysgrifennydd bwrdd ysgol y plwyf o'i gychwyn yn 1870 hyd 1890. John Eiddon Jones oedd ysgrifennydd cyntaf Cymdeithas Ddirwestol Gwynedd a pharhaodd yn y swydd hyd ei farw. Rhannwyd gwobr o 100 gini rhyngddo ef â'r Dr. Dawson Burns am draethawd ar ' Y Fasnach Feddwol.' Sefydlodd gyfrinfa y Temlwyr Da yn Llanrug ac ynglŷn â hi cychwynodd eisteddfod leol yn 1874. Cymerai ddiddordeb yn yr eisteddfod genedlaethol ac enillodd wobrau am draethodau ar ddiwygio'r eisteddfod yn yr Wyddgrug, Treherbert (1874), a Phorthmadog (1878), a chynigiai welliannau arni yng Nghyngor yr Eisteddfod yn aml yn ystod y blynyddoedd 1864-81. Ysgrifennodd Hanes Achos Crefyddol y Methodistiaid Calfinaidd yn Llanrug a chyhoeddwyd ef yn 1904 ar ôl iddo ef farw. Bu farw 15 Hydref 1903 a chladdwyd ef ym mynwent capel y Methodistiaid Calfinaidd, Llanrug.

Awdur

• Griffith Thomas Roberts

Ffynonellau

• Cymru (O.M.E.), xxiii, 126; xxiv, 168; xxxvii, 208
• Y Drysorfa, 1903, 497
• Y Tyst Dirwestol, 1904, 47-8, 96
• Y Goleuad, 30 Hydref 1903
• Hanes Achos Crefyddol y Methodistiaid Calfinaidd yn Llanrug, Sir Gaernarfon, 1783-1900 (Dolgellau 1904), vi, viii

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/