JONES, HUGH (1749 - 1825), 'Hugh Jones Maesglasau,' cyfieithydd ac emynydd

Enwau ei rieni oedd William ac Elizabeth, ac fe'i bedyddiwyd ym Mallwyd ar 24 Tachwedd. Cafodd addysg well nag a oedd yn gyffredin yn ei gyfnod. Aeth i Lundain yn 23 oed a bu'n athro ysgol yno. Yr oedd yn ôl yng Nghymru erbyn 1786 ac ef oedd un o gychwynwyr ac ysgrifennydd achos y Methodistiaid Calfinaidd ym Mallwyd yn y flwyddyn honno. Bu'n gweithio ar y fferm am rai blynyddoedd; yna, o 1798 hyd 1817 bu'n cadw ysgol mewn gwahanol ardaloedd ym Meirionnydd a Sir Drefaldwyn.

O 1817 hyd ei farwolaeth, 16 Ebrill 1825, bu'n gweithio i wahanol gyhoeddwyr yn cyfieithu llyfrau i'r wasg - yn Nolgellau gyda R. Jones, yng Nghaernarfon gyda L. E. Jones, ac yn Ninbych gyda Thomas Gee. Cyhoeddodd dros 20 o lyfrau, y rhan fwyaf ohonynt yn gyfieithiadau o'r Saesneg ac yn llyfrau crefyddol. Ei lyfr cyntaf oedd Cydymmaith i'r hwsmon (1774). Cyhoeddodd ddwy gyfrol o farddoniaeth, sef Gardd y Caniadau yn 1776 a Hymnau Newyddion yn 1797 - yn hwn y cafwyd ei emyn adnabyddus - 'O tyn y gorchudd yn y mynydd hyn.' Ymhlith ei gyfieithiadau ceir Afalau Aur i Bobl Ifeingc gan Thomas Brooks (1782). Yn 1819 cyhoeddodd R. Jones, Dolgellau, ei gyfieithiad o Holl waith Josephus, yr Hanesydd Iuddewig. Yr oedd hefyd yn gerddor ac ef a gyfansoddodd y dôn 'Capel Cynon.' Adargraffwyd y Cydymaith yng 'Nghyfres y Fil' ac yng 'Nghyfres Ddeunaw' Gwasg Prifysgol Cymru.

Awdur

• Elwyn Evans

Ffynonellau

• Charles Ashton, Hanes llenyddiaeth Gymreig o 1651 O.C. hyd 1850 (1893)
• J. Thickens, Emynau a'u Hawduriaid (1945)
• Cymru (O.M.E.), xxvi

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Hugh Jones

Gweithiau

• Thomas Brooks, Hugh Jones (cyf.), Afalau aur i bobl ifeingc; a choron gogoniant i hen bobl: neu'r dedwyddwch o fod yn dda yn amserol, a'r anrhydedd o fod yn hen ddisgybl (Mwythig 1782)
• Robert Hunter, Hugh Jones (cyf.), Cyssuron dwyfol: neu, Addewidion gwerthfawr er annogaeth i gredinwyr; gyd a gair o gyngor (Mwythig 1781)
• Joseph Humphreys, Hugh Jones (cyf.), Atteb i bob dyn a ofynno reswm am y gobaith sydd ynom: Mewn ffordd o holiad ac atteb (Mwythig 1781)

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 68797522
• Wikidata: Q13129166

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/